Stefan Batory: Różnice pomiędzy wersjami
M (dodano link do artykułu Habsburgowie) |
|||
| Linia 2: | Linia 2: | ||
[[Plik:Stefan Batory.jpg|thumb|415px|Stefan Batory w pełnej krasie]] |
[[Plik:Stefan Batory.jpg|thumb|415px|Stefan Batory w pełnej krasie]] |
||
'''Stefan Batory''' (ur. [[27 września]] [[1533]], zm. [[12 grudnia]] [[1586]]) – elekcyjny król Rzeczpospolitej Obojga Narodów i książę [[Węgry|Zasiedmiogórogrodu]]. |
'''Stefan Batory''' (ur. [[27 września]] [[1533]], zm. [[12 grudnia]] [[1586]]) – elekcyjny król Rzeczpospolitej Obojga Narodów i książę [[Węgry|Zasiedmiogórogrodu]]. |
||
| ⚫ | |||
Stefan przyszedł na [[Urodziny|świat]] w Somlyó jako syn wojewody siedmiogrodzkiego Stefana seniora. Na studia wybrał się do Padwy. Pokochał tam [[geografia|gejografię]] i historię. Po nauczeniu się kilku języków, ukończeniu edukacji i zwolnieniu się tronu w Siedmiogrodzie został wybrany tamtejszym księciem. |
|||
== Początki kariery w Polsce == |
== Początki kariery w Polsce == |
||
Pewnego pięknego, grudniowego dnia Stefan robił to, co robić lubił najbardziej, czyli tłukł [[Turcja|Turków]], polował i pił [[tanie |
Pewnego pięknego, grudniowego dnia Stefan robił to, co robić lubił najbardziej, czyli tłukł [[Turcja|Turków]], polował i pił [[tanie wino]]. Nagle przyszli do niego [[Polacy]] i spytali się go, czy by nie chciał zostać [[król]]em, a zarazem mężem Anny Jagiellonki. Po krótkim namyśle Stefan zgodził się. Wybrany przez [[Kościół katolicki|katolików]] Maksymilian II [[Habsburgowie|Habsburg]] {{cenzura}} się, ale był wolniejszy. Batory zaprzysiągł artykuły henrykowskie i ''Pacta conventa'' w trybie priorytetowym, po czym się koronował. Większość i tak patrzyła na niego jak na stonkę na polu kartofli. Stefan jednak pogroził im [[Gest palca środkowego|jednym palcem]]<ref>I kilkoma armatami</ref>, czym zjednał sobie przyjaźń ludu<ref>No, może [[Gdańsk]] potrzebował więcej argumentów…</ref>. |
||
== Reformy i wojna z Rosją == |
== Reformy i wojna z Rosją == |
||
Za wschodnią granicą [[Rosja|Ruscy]] coraz bardziej szaleli i zdobywali nowe ziemie kosztem |
Za wschodnią granicą [[Rosja|Ruscy]] coraz bardziej szaleli i zdobywali nowe ziemie kosztem Rzeczpospolitej. Batory miał dość tego [[cyrk]]u – utworzył piechotę wybraniecką, wojska inżynieryjne, drukarnię polową, zebrał kasę od sejmu, wlazł na konia i poszedł na Inflanty. Zdobył parę twierdz, większość samobójczymi atakami chłopów, którzy to za wysadzenie murów dostawali szlachectwo. Car [[Iwan IV Groźny]] oddał to, co wcześniej zabrał i wrócił spokojnie do obdzierania ze skóry jeńców. |
||
== Śmierć == |
== Śmierć == |
||
Stefan zakończył panowanie tak samo nagle jak je rozpoczął, umierając podczas polowania, ponoć od przedawkowania wysokokalorycznego [[Wódka|alkoholu]], którym to miał zwyczaj łagodzić ból<ref>I fizyczny, i ten serca</ref> |
Stefan zakończył panowanie tak samo nagle jak je rozpoczął, umierając podczas polowania, ponoć od przedawkowania wysokokalorycznego [[Wódka|alkoholu]], którym to miał zwyczaj łagodzić ból<ref>I fizyczny, i ten serca</ref>. |
||
| ⚫ | |||
* [[Henryk III Walezy]] |
|||
* [[Iwan IV Groźny]] |
|||
{{przypisy}} |
{{przypisy}} |
||
Wersja z 20:20, 30 paź 2020
|
Ten artykuł dotyczy polskiego króla. Zobacz też hasła o innych osobach o tym imieniu. |
Stefan Batory (ur. 27 września 1533, zm. 12 grudnia 1586) – elekcyjny król Rzeczpospolitej Obojga Narodów i książę Zasiedmiogórogrodu.
Początki kariery w Polsce
Pewnego pięknego, grudniowego dnia Stefan robił to, co robić lubił najbardziej, czyli tłukł Turków, polował i pił tanie wino. Nagle przyszli do niego Polacy i spytali się go, czy by nie chciał zostać królem, a zarazem mężem Anny Jagiellonki. Po krótkim namyśle Stefan zgodził się. Wybrany przez katolików Maksymilian II Habsburg 
się, ale był wolniejszy. Batory zaprzysiągł artykuły henrykowskie i Pacta conventa w trybie priorytetowym, po czym się koronował. Większość i tak patrzyła na niego jak na stonkę na polu kartofli. Stefan jednak pogroził im jednym palcem[1], czym zjednał sobie przyjaźń ludu[2].
Reformy i wojna z Rosją
Za wschodnią granicą Ruscy coraz bardziej szaleli i zdobywali nowe ziemie kosztem Rzeczpospolitej. Batory miał dość tego cyrku – utworzył piechotę wybraniecką, wojska inżynieryjne, drukarnię polową, zebrał kasę od sejmu, wlazł na konia i poszedł na Inflanty. Zdobył parę twierdz, większość samobójczymi atakami chłopów, którzy to za wysadzenie murów dostawali szlachectwo. Car Iwan IV Groźny oddał to, co wcześniej zabrał i wrócił spokojnie do obdzierania ze skóry jeńców.
Śmierć
Stefan zakończył panowanie tak samo nagle jak je rozpoczął, umierając podczas polowania, ponoć od przedawkowania wysokokalorycznego alkoholu, którym to miał zwyczaj łagodzić ból[3].
