Starożytność: Różnice pomiędzy wersjami
(Nie pokazano 75 wersji utworzonych przez 37 użytkowników) | |||
Linia 1: | Linia 1: | ||
{{Nagłówek lat|wiek=-2}} |
|||
Starożytność to abstrakcyjna wartość, niemożliwa do osiągnięcia. |
|||
[[Plik:Hera Campana Louvre Ma2283.jpg|thumb|250px|Prześcieradło – obowiązkowy ubiór na imprezy w starożytności]] |
|||
Odbyło się wiele prób, zakończonych jednak permanentnym niepowodzeniem. |
|||
'''Starożytność''' (lub krócej '''antyk''') – najwcześniejszy, najdłuższy i najnudniejszy okres w [[Historia|historii]], trwający od IV tysiąclecia przed naszą erą, kiedy ludzie odkryli, że dłubanie patykiem w ziemi jest fajne, do [[476]] naszej ery, gdy obdartusy w skórach bobra wpadły do Rzymu i wywiesiły tabliczkę „zamknięte” na Forum Romanum. |
|||
Geneza starożytności: |
|||
Starożytność składa się z |
|||
== Ramy czasowe == |
|||
-przedrostka ~staro oznaczającego coś, co jest co najmniej tak wiekowe jak przeciętne [[Bereciary]]; |
|||
Epoką poprzedzającą starożytność była [[prehistoria]] – czas gdy ludzie zamiast [[praca|pracować]] w korporacjach woleli tłuc kamieniem o kamień i cieszyć się z wytworzonych w ten sposób iskierek. Według większości historyków za początek starożytności uznaje się moment wynalezienia pisma, na co nie zgadzają się specjaliści z [[Polska|Polski]], twierdzący, że pierwszym i najważniejszym wydarzeniem w historii ludzkości było wynalezienie [[piwo|piwa]]. Pod wpływem [[Napój alkoholowy|alkoholu]] ludzie, tłukąc kamienie, nieświadomie tworzyli rzeźby. Co prawda, większość z nich nie miała [[głowa|głowy]] albo kończyn, ale i tak to był niezły kop dla cywilizacji. |
|||
-zarostka ~żytność, oznaczającego zawartość żyta w życi. |
|||
Generalnie chodzi o to, że w procesie destylacji żyta powstaje żytnia, która nigdy nie może być stara, gdyż wykazuje niezbadaną dotychczas tendencję do anihilacji. Prawdopodobnie ma to związek z pojęciami takimi jak [[kultura]] i [[literatura]] |
|||
Co do końca starożytności, sytuacja jest prosta – w szkołach uczą, że to rok 476 i tak ma być. Od czasu do czasu pojawiają się różni szaleńcy, twierdzący że to mogło nastąpić na przykład w [[395]], ale na szczęście odpowiednie organy [[palenie czarownic|zajmują się]] tego typu herezjami. |
|||
== Kalendarium == |
|||
=== Przed XV p.n.e. === |
|||
* 3000 p.n.e. – Narmer utworzył tajną organizację zwaną [[Egipt|E.G.I.P.T]]. |
|||
* 2737 p.n.e. – picie herbaty stało się [[sport]]em narodowym w [[Chiny|Chinach]]. |
|||
* 2650 p.n.e. – podczas zbierania podatków na [[Piramida (architektura)|budowę piramidy]] Egipcjanie zrobili pierwszą w historii [[Piramida finansowa|piramidę finansową]]. |
|||
* 2500 p.n.e. – pierwsza [[Zabieg chirurgiczny|operacja chirurgiczna]], zakończyła się powodzeniem – pacjent zmarł. |
|||
* 1900 p.n.e. – w [[Anglia|Anglii]] rozpoczęła się budowa Stonehenge, prawdopodobnie na igrzyska olimpijskie Anno Domini [[2012]]. |
|||
* 1800 p.n.e. – w Babilonii narodziła się [[algebra]]. |
|||
* 1792 p.n.e. – w tym samym miejscu władzę objął Hammurabi, pierwszy [[student prawa]] w historii. |
|||
=== XV p.n.e. === |
|||
* 1500 p.n.e. – Hetyci wymyślili sobie wytapianie [[żelazo|żelaza]]. Spryciarze. |
|||
* 1492 p.n.e. – Egipcjanie zrobili tournee po [[Afryka|Afryce]], podbijając przy okazji dzisiejszy [[Sudan]]. |
|||
* 1450 p.n.e. – zmarł Minotaur, oficjalny nadworny potwór w Knossos, ubity przez [[Tezeusz]]a. |
|||
=== XIV p.n.e. === |
|||
* 1400 p.n.e. – w Fenicji powstał pierwszy [[alfabet]]. Lepsze to niż te egipskie rysunki. |
|||
* 1334 p.n.e. – zmarł Echnaton, [[człowiek]] który chciał ułatwić panującą w Egipcie [[Religia|religię]] i wyrzucił z niej niemal wszystkich bogów. |
|||
=== XIII p.n.e. === |
|||
* 1280 p.n.e. – bitwa pod Kadesz, jedna z pierwszych krwawych łaźni. |
|||
* 1250 p.n.e. – Żydzi z [[Mojżesz]]em na czele uciekli z Egiptu… |
|||
* 1249 p.n.e. – [[Ramzes II]] nadal cieszył się szacunkiem na świecie, ale Żydzi zaczęli robić mu zły pijar. |
|||
* 1210 p.n.e. – …i dopiero w tym roku, z braku [[Global Positioning System|GPS-u]], dotarli do Palestyny. |
|||
=== XII p.n.e. === |
|||
* 1184 p.n.e. – z pomocą [[Achilles]]a, [[Koń trojański|konia trojańskiego]] i innych hollywoodzkich aktorów Grecy złupili Troję. |
|||
* 1169 p.n.e. – pierwszy znany [[strajk]] w historii, odbywający się w Egipcie. Na nieszczęście protestujących, żołnierze nie strajkowali. |
|||
=== XI p.n.e. === |
|||
* 1010 p.n.e. – biblijny Dawid zabił biblijnego Goliata biblijną [[Proca|procą]]. |
|||
=== X p.n.e. === |
|||
* 1000 p.n.e. – Majowie zdobyli [[Gwatemala|gwatemalskie]] [[paszport]]y. |
|||
* 966 p.n.e. – <del>chrzest Polski</del> ruszyła odbudowa Świątyni Jerozolimskiej. |
|||
* 950 p.n.e. – powstała sobie mała wioska. Gdzie? Tam, gdzie teraz jest [[Rzym]]. |
|||
=== IX p.n.e. === |
|||
* 900 p.n.e. – w Grecji powstała [[Sparta]]. |
|||
* 814 p.n.e. – a w [[Afryka|Afryce]] postawiono Kartaginę. Nawiasem mówiąc, już wtedy powinno było się ją zburzyć. |
|||
=== VIII p.n.e. === |
|||
* 780 p.n.e. – bogowie się zdenerwowali i zesłali na Chiny zaćmienie [[Słońce|Słońca]]. |
|||
* [[lipiec]] 776 p.n.e. – pierwsze [[Igrzyska olimpijskie|IO]] w historii. Polska nie zgarnęła żadnego medalu. |
|||
* 773 p.n.e. – [[Imperium Lechitów]] zrobiło w [[Biskupin]]ie wystawę Expo. |
|||
* 757 p.n.e. – Grecy zaczęli kręcić się statkami po [[Morze Śródziemne|Morzu Śródziemnym]], zakładając przy okazji wioski gdzie tylko się da. |
|||
* [[21 kwietnia]] 753 p.n.e. – początek działalności karczmy „Rzym”. |
|||
* 750 p.n.e. – [[Homer Simpson]] podczas pracy w elektrowni napisał ''Iliadę'' i ''Odyseję''. |
|||
* 738 p.n.e. – <del>Słowianie</del> <del>Germanie</del> Celtowie, aby przyciągnąć turystów, stworzyli rekonstrukcję osady w [[Biskupin]]ie. |
|||
=== VII p.n.e. === |
|||
* 700 p.n.e. – w Azji Mniejszej oprócz zębów zaczęto wybijać także [[pieniądze|monety]]. |
|||
* 669 p.n.e. – Grecy wymyślili ciężkozbrojną piechotę <del>zmotoryzowaną</del> – hoplitów. |
|||
* 660 p.n.e. – urodził się Zoroaster, bohater tomiku poezji autorstwa [[Fryderyk Nietzsche|Fryderyka N.]] |
|||
* 640 p.n.e. – opracowano wynalazek, który zmienił losy świata – dachówkę. |
|||
* 612 p.n.e. – w Rzymie rozpoczęła się budowa kanalizacji. Mimo to każdy i tak załatwiał się za przysłowiową [[stodoła|stodołą]]. |
|||
=== VI p.n.e. === |
|||
* 600 p.n.e. – zmarła Safona, grecka poetka, która znana jest z całkiem [[lesbijka|innego powodu]]. |
|||
* 563 p.n.e. – urodził się [[Budda]], pierwszy ekolog – zapoczątkował zwyczaj spędzania połowy życia na siedzeniu pod drzewem. |
|||
* 562 p.n.e. – zmarł Nabuchodonozor II, król Babilonii i statek, na którym mieszkał [[Neo]]. |
|||
* 551 p.n.e. – na świat przyszedł Konfuncjusz, założyciel [[religia|religii]] skromnie nazwanej jego nazwiskiem. |
|||
* 509 p.n.e. – Rzymianie wysłali swojego króla, Tarkwiniusza Pysznego na przymusowy urlop. |
|||
=== V p.n.e. === |
|||
* 500 p.n.e. – [[Twierdzenie Pitagorasa|twierdzenie]] zabiło Pitagorasa. |
|||
* 496 p.n.e. – urodził się [[Sofokles]], grecki pisarz, miłośnik opowiadań erotycznych z wątkami kazirodczymi. |
|||
* 495 p.n.e. – na świat przyszedł [[Perykles]], pierwszy [[demokracja|demokratyczny]] dyktator. |
|||
* 490 p.n.e. – pierwsze w historii zawody w [[Maraton|biegu maratońskim]]. Zgłosił się jeden chętny, który medal otrzymał pośmiertnie. |
|||
* 483 p.n.e. – powikłania po odleżynach powstałych po siedzeniu pod drzewem wysłały [[Budda|Buddę]] w piach. |
|||
* 480 p.n.e. – w Termopilach zakończyły się zdjęcia do filmu ''300''. Jeden z reżyserów, [[Leonidas]], nie przetrwał do premiery. |
|||
* 470 p.n.e. – urodził się [[Sokrates]], filozof uzależniony od młodzieńców i cykuty. |
|||
* 460 p.n.e. – na świat przyszło dwóch nowych Greków: treser węży Hipokrates i treser [[atom]]ów Demokryt. |
|||
* 451 p.n.e. – [[Rzym]]ianie zawstydzili Hammurabiego i spisali swoje prawo na 11 tablicach więcej. |
|||
* 427 p.n.e. – urodził się [[Platon]], filozof uhonorowany przez Polaków tanim winem z dedykacją. |
|||
* 426 p.n.e. – [[Herodot]] zaczął zwiedzanie willi [[Hades]]a. |
|||
=== IV p.n.e. === |
|||
* 399 p.n.e. – [[Sokrates]] wypił drinka z palemką. |
|||
* 390 p.n.e. – [[Zeuksis z Heraklei]] zaczął się śmiać tak bardzo, że kopnął w kalendarz. Może jakiś przybysz z przyszłości pokazał mu Nonsensopedię? |
|||
* 370 p.n.e. – zmarł [[Hipokrates]], twórca NFZ-u. |
|||
* 356 p.n.e. – urodził się [[Aleksander Wielki]], człowiek znany z tego, że zasłonił Słońce [[Diogenes]]owi. |
|||
* 356 p.n.e. – Herostrates kupił sobie zapałki i przeszedł do historii. |
|||
* 334 p.n.e. – Aleksander Wielki zaczął zwiedzanie [[Persja|Persji]]. |
|||
* 312 p.n.e. – Rzymianie rozpoczęli program budowy dróg i autostrad. |
|||
=== III p.n.e. === |
|||
* ok. 270 p.n.e. – Arystarch z Samos zaproponował teorię heliocentrycznego wszechświata. Jego pracę przetłumaczono wiele wieków później podczas konwersatorium z greki. |
|||
* 235 p.n.e. – Eratostenes za pomocą patyka obliczył obwód Ziemi. Jak widać można. |
|||
* ok. 225 p.n.e. – Filon zaproponował najstarszą listę siedmiu cudów świata. Na listę nie trafiła Mała Chinka Czikulinka. |
|||
* 212 p.n.e. – [[Archimedes]] opieprzył pewnego Rzymianina, że ten niszczy jego figury. Skończyło się śmiercią matematyka. |
|||
=== II p.n.e. === |
|||
* 183/182 p.n.e. – zmarł [[Hannibal]], pierwszy kartagiński złoty medalista w historii igrzysk olimpijskich, zdobył go w 218 roku p.n.e. |
|||
* 149-146 p.n.e. – zburzono całkowicie Kartaginę. |
|||
* 149 p.n.e. – zmarł [[Katon Starszy]], pierwowzór Andrzeja Leppera. |
|||
* 102 lub 100 p.n.e. – urodził się [[Gajusz Juliusz Cezar]], wódz, dyktator, pisarz, facet co nie starzał się tylko dojrzewał. |
|||
=== I p.n.e. === |
|||
{{główny artykuł|[[I wiek p.n.e.]]}} |
|||
=== I wiek === |
|||
{{główny artykuł|[[I wiek]]}} |
|||
=== II wiek === |
|||
{{główny artykuł|[[II wiek]]}} |
|||
=== III wiek === |
|||
{{główny artykuł|[[III wiek]]}} |
|||
=== IV wiek === |
|||
{{główny artykuł|[[IV wiek]]}} |
|||
=== V wiek === |
|||
{{główny artykuł|[[V wiek]]}} |
|||
== Zobacz też == |
|||
* [[Średniowiecze]] |
|||
{{oś wieków}} |
|||
{{stopka}} |
|||
[[Kategoria:Starożytność| ]] |
Aktualna wersja na dzień 23:04, 7 maj 2023
Starożytność (lub krócej antyk) – najwcześniejszy, najdłuższy i najnudniejszy okres w historii, trwający od IV tysiąclecia przed naszą erą, kiedy ludzie odkryli, że dłubanie patykiem w ziemi jest fajne, do 476 naszej ery, gdy obdartusy w skórach bobra wpadły do Rzymu i wywiesiły tabliczkę „zamknięte” na Forum Romanum.
Ramy czasowe[edytuj • edytuj kod]
Epoką poprzedzającą starożytność była prehistoria – czas gdy ludzie zamiast pracować w korporacjach woleli tłuc kamieniem o kamień i cieszyć się z wytworzonych w ten sposób iskierek. Według większości historyków za początek starożytności uznaje się moment wynalezienia pisma, na co nie zgadzają się specjaliści z Polski, twierdzący, że pierwszym i najważniejszym wydarzeniem w historii ludzkości było wynalezienie piwa. Pod wpływem alkoholu ludzie, tłukąc kamienie, nieświadomie tworzyli rzeźby. Co prawda, większość z nich nie miała głowy albo kończyn, ale i tak to był niezły kop dla cywilizacji.
Co do końca starożytności, sytuacja jest prosta – w szkołach uczą, że to rok 476 i tak ma być. Od czasu do czasu pojawiają się różni szaleńcy, twierdzący że to mogło nastąpić na przykład w 395, ale na szczęście odpowiednie organy zajmują się tego typu herezjami.
Kalendarium[edytuj • edytuj kod]
Przed XV p.n.e.[edytuj • edytuj kod]
- 3000 p.n.e. – Narmer utworzył tajną organizację zwaną E.G.I.P.T.
- 2737 p.n.e. – picie herbaty stało się sportem narodowym w Chinach.
- 2650 p.n.e. – podczas zbierania podatków na budowę piramidy Egipcjanie zrobili pierwszą w historii piramidę finansową.
- 2500 p.n.e. – pierwsza operacja chirurgiczna, zakończyła się powodzeniem – pacjent zmarł.
- 1900 p.n.e. – w Anglii rozpoczęła się budowa Stonehenge, prawdopodobnie na igrzyska olimpijskie Anno Domini 2012.
- 1800 p.n.e. – w Babilonii narodziła się algebra.
- 1792 p.n.e. – w tym samym miejscu władzę objął Hammurabi, pierwszy student prawa w historii.
XV p.n.e.[edytuj • edytuj kod]
- 1500 p.n.e. – Hetyci wymyślili sobie wytapianie żelaza. Spryciarze.
- 1492 p.n.e. – Egipcjanie zrobili tournee po Afryce, podbijając przy okazji dzisiejszy Sudan.
- 1450 p.n.e. – zmarł Minotaur, oficjalny nadworny potwór w Knossos, ubity przez Tezeusza.
XIV p.n.e.[edytuj • edytuj kod]
- 1400 p.n.e. – w Fenicji powstał pierwszy alfabet. Lepsze to niż te egipskie rysunki.
- 1334 p.n.e. – zmarł Echnaton, człowiek który chciał ułatwić panującą w Egipcie religię i wyrzucił z niej niemal wszystkich bogów.
XIII p.n.e.[edytuj • edytuj kod]
- 1280 p.n.e. – bitwa pod Kadesz, jedna z pierwszych krwawych łaźni.
- 1250 p.n.e. – Żydzi z Mojżeszem na czele uciekli z Egiptu…
- 1249 p.n.e. – Ramzes II nadal cieszył się szacunkiem na świecie, ale Żydzi zaczęli robić mu zły pijar.
- 1210 p.n.e. – …i dopiero w tym roku, z braku GPS-u, dotarli do Palestyny.
XII p.n.e.[edytuj • edytuj kod]
- 1184 p.n.e. – z pomocą Achillesa, konia trojańskiego i innych hollywoodzkich aktorów Grecy złupili Troję.
- 1169 p.n.e. – pierwszy znany strajk w historii, odbywający się w Egipcie. Na nieszczęście protestujących, żołnierze nie strajkowali.
XI p.n.e.[edytuj • edytuj kod]
- 1010 p.n.e. – biblijny Dawid zabił biblijnego Goliata biblijną procą.
X p.n.e.[edytuj • edytuj kod]
- 1000 p.n.e. – Majowie zdobyli gwatemalskie paszporty.
- 966 p.n.e. –
chrzest Polskiruszyła odbudowa Świątyni Jerozolimskiej. - 950 p.n.e. – powstała sobie mała wioska. Gdzie? Tam, gdzie teraz jest Rzym.
IX p.n.e.[edytuj • edytuj kod]
- 900 p.n.e. – w Grecji powstała Sparta.
- 814 p.n.e. – a w Afryce postawiono Kartaginę. Nawiasem mówiąc, już wtedy powinno było się ją zburzyć.
VIII p.n.e.[edytuj • edytuj kod]
- 780 p.n.e. – bogowie się zdenerwowali i zesłali na Chiny zaćmienie Słońca.
- lipiec 776 p.n.e. – pierwsze IO w historii. Polska nie zgarnęła żadnego medalu.
- 773 p.n.e. – Imperium Lechitów zrobiło w Biskupinie wystawę Expo.
- 757 p.n.e. – Grecy zaczęli kręcić się statkami po Morzu Śródziemnym, zakładając przy okazji wioski gdzie tylko się da.
- 21 kwietnia 753 p.n.e. – początek działalności karczmy „Rzym”.
- 750 p.n.e. – Homer Simpson podczas pracy w elektrowni napisał Iliadę i Odyseję.
- 738 p.n.e. –
SłowianieGermanieCeltowie, aby przyciągnąć turystów, stworzyli rekonstrukcję osady w Biskupinie.
VII p.n.e.[edytuj • edytuj kod]
- 700 p.n.e. – w Azji Mniejszej oprócz zębów zaczęto wybijać także monety.
- 669 p.n.e. – Grecy wymyślili ciężkozbrojną piechotę
zmotoryzowaną– hoplitów. - 660 p.n.e. – urodził się Zoroaster, bohater tomiku poezji autorstwa Fryderyka N.
- 640 p.n.e. – opracowano wynalazek, który zmienił losy świata – dachówkę.
- 612 p.n.e. – w Rzymie rozpoczęła się budowa kanalizacji. Mimo to każdy i tak załatwiał się za przysłowiową stodołą.
VI p.n.e.[edytuj • edytuj kod]
- 600 p.n.e. – zmarła Safona, grecka poetka, która znana jest z całkiem innego powodu.
- 563 p.n.e. – urodził się Budda, pierwszy ekolog – zapoczątkował zwyczaj spędzania połowy życia na siedzeniu pod drzewem.
- 562 p.n.e. – zmarł Nabuchodonozor II, król Babilonii i statek, na którym mieszkał Neo.
- 551 p.n.e. – na świat przyszedł Konfuncjusz, założyciel religii skromnie nazwanej jego nazwiskiem.
- 509 p.n.e. – Rzymianie wysłali swojego króla, Tarkwiniusza Pysznego na przymusowy urlop.
V p.n.e.[edytuj • edytuj kod]
- 500 p.n.e. – twierdzenie zabiło Pitagorasa.
- 496 p.n.e. – urodził się Sofokles, grecki pisarz, miłośnik opowiadań erotycznych z wątkami kazirodczymi.
- 495 p.n.e. – na świat przyszedł Perykles, pierwszy demokratyczny dyktator.
- 490 p.n.e. – pierwsze w historii zawody w biegu maratońskim. Zgłosił się jeden chętny, który medal otrzymał pośmiertnie.
- 483 p.n.e. – powikłania po odleżynach powstałych po siedzeniu pod drzewem wysłały Buddę w piach.
- 480 p.n.e. – w Termopilach zakończyły się zdjęcia do filmu 300. Jeden z reżyserów, Leonidas, nie przetrwał do premiery.
- 470 p.n.e. – urodził się Sokrates, filozof uzależniony od młodzieńców i cykuty.
- 460 p.n.e. – na świat przyszło dwóch nowych Greków: treser węży Hipokrates i treser atomów Demokryt.
- 451 p.n.e. – Rzymianie zawstydzili Hammurabiego i spisali swoje prawo na 11 tablicach więcej.
- 427 p.n.e. – urodził się Platon, filozof uhonorowany przez Polaków tanim winem z dedykacją.
- 426 p.n.e. – Herodot zaczął zwiedzanie willi Hadesa.
IV p.n.e.[edytuj • edytuj kod]
- 399 p.n.e. – Sokrates wypił drinka z palemką.
- 390 p.n.e. – Zeuksis z Heraklei zaczął się śmiać tak bardzo, że kopnął w kalendarz. Może jakiś przybysz z przyszłości pokazał mu Nonsensopedię?
- 370 p.n.e. – zmarł Hipokrates, twórca NFZ-u.
- 356 p.n.e. – urodził się Aleksander Wielki, człowiek znany z tego, że zasłonił Słońce Diogenesowi.
- 356 p.n.e. – Herostrates kupił sobie zapałki i przeszedł do historii.
- 334 p.n.e. – Aleksander Wielki zaczął zwiedzanie Persji.
- 312 p.n.e. – Rzymianie rozpoczęli program budowy dróg i autostrad.
III p.n.e.[edytuj • edytuj kod]
- ok. 270 p.n.e. – Arystarch z Samos zaproponował teorię heliocentrycznego wszechświata. Jego pracę przetłumaczono wiele wieków później podczas konwersatorium z greki.
- 235 p.n.e. – Eratostenes za pomocą patyka obliczył obwód Ziemi. Jak widać można.
- ok. 225 p.n.e. – Filon zaproponował najstarszą listę siedmiu cudów świata. Na listę nie trafiła Mała Chinka Czikulinka.
- 212 p.n.e. – Archimedes opieprzył pewnego Rzymianina, że ten niszczy jego figury. Skończyło się śmiercią matematyka.
II p.n.e.[edytuj • edytuj kod]
- 183/182 p.n.e. – zmarł Hannibal, pierwszy kartagiński złoty medalista w historii igrzysk olimpijskich, zdobył go w 218 roku p.n.e.
- 149-146 p.n.e. – zburzono całkowicie Kartaginę.
- 149 p.n.e. – zmarł Katon Starszy, pierwowzór Andrzeja Leppera.
- 102 lub 100 p.n.e. – urodził się Gajusz Juliusz Cezar, wódz, dyktator, pisarz, facet co nie starzał się tylko dojrzewał.
I p.n.e.[edytuj • edytuj kod]
- Główny artykuł: I wiek p.n.e.
I wiek[edytuj • edytuj kod]
- Główny artykuł: I wiek
II wiek[edytuj • edytuj kod]
- Główny artykuł: II wiek
III wiek[edytuj • edytuj kod]
- Główny artykuł: III wiek
IV wiek[edytuj • edytuj kod]
- Główny artykuł: IV wiek
V wiek[edytuj • edytuj kod]
- Główny artykuł: V wiek