Popkultura
Geneza
Popkultura (kultura masowa), zgodnie z nazwą, powstała m.in. jako odpowiedź na niesforność mas robotniczych wobec polityków. Politycy dostrzegli, że bieda i brak perspektyw nie są najlepszymi środkami na utrzymanie robotników we względnym spokoju i odrętwieniu intelektualnym, dlatego postanowili wynaleźć im taką pożywkę, która - nieinwazyjnie wobec polityki - doprowadzi do stanu, w którym wolny czas mas zostanie wypełniony treścią bez żadnej wartości kulturotwórczej w rozumieniu tej kultury (a więc i sztuki), która przenosi i przewierca góry, podpala i zagasza miasta, wywołuje i zagłaskuje rewolucje i zatrzymuje spadający miecz.
Popkultura rozwinęła się dzięki rozwojowi i powszechności mediów, takich jak telewizja, radio i prasa. Paradoksalnie, rozwój prasy umożliwiło wytępienie analfabetyzmu w narodzie, a obecny stan gazet umożliwie ponowny rozwit analfabetyzmu, zwanego wtórnym.
Popkultura za podstawowy cel stawiała sobie zawsze przekazywanie swoim odbiorcom tylko takich treści, z którymi nie mogą wejść w relację w inny sposób. Oznacza to, że biednym studentom pokazuje się bogatych czterdziestolatków, zapracowanym czterdziestolatkom - młodych i witalnych studentów, dzieciom - to, co będzie, gdy dorosną, a starszym osobom wszystko to, co chętnie jeszcze raz by przeżyły, ale przeżywają to ci, którzy chcieliby mieć takie doświadczenie życiowe jak starsze osoby.
Popkultura wypiera tradycyjną kulturę (m.in. folklor) wykorzystując naturalną skłonność ludzi do wygody. Jeśli zmęczony hydraulik może zobaczyć w telewizji mecz ulubionej drużyny, to nie wybierze się nań osobiście aby wzmacniać w ten sposób więzy społeczne z osobami o podobnych zainteresowaniach (które notabene również zostały w domach, aby oglądać ten sam mecz). Jeśli stara panna posiada cztery kanały z nadawanymi non stop telenowelami, to burzliwie żyje cudzym życiem i nie szuka życiowego partnera. Takie praktyki doprowadzają do tego, że popkultura może manipulować każdego z osobna w jego własnym gniazdku.
Anomalie obecnie
Kultura masowa rozwinęła się jako zastępcza forma komunikacji międzykulturowej, międzypokoleniowej i między warstwami społecznymi. Różne anomalie najłatwiej będzie przedstawić na przykładach:
Międzykulturowość
Amerykański piekarz we francuskim fartuchu piecze szwedzkie bułki w niemieckim piecu, wyciąga je zeń hiszpańską łopatą piekarską i pakuje w do japońskiego samochodu jeżdzącego na irackim paliwie, aby dowieść do meksykańskiej restrauracji, serwującej włoskie żarcie po kanadyjskich cenach, ponieważ rosyjkie związki zawodowe nie zgadzają się na obecność angielskich związków w polskiej strefie wpływów w czeskiej dzielnicy w holenderskim mieście położonym w Grecji.
- Wszystkie te kraje i grupy etniczne zostały potraktowane powierzchownie, ale w tak dużej grupie innych kultur i grup etnicznych, że jest to wystarczające dla dostarczenia im satysfkacji z obecności w kotle kultur, międzykulturowych powiązań i symulowanych pokrewieństw.
Międzypokoleniowość
Siedemdziesięcioletnia emerytka poznaje czterdziestoletniego faceta, ponieważ jego piętnastoletni syn ukradł jej osiemdziesięcioletnie siostrze zegarek, który trzydziestoletni zegarmistrz zrobił na pięćdziesiąte piąte urodziny żony sześćdziesięcioletniego faceta, ale nie odebrała go, bo musiała zapłacić odszkodowanie za skutki wypadku, który spowodowała wjeżdząjąc w bok samochodu dwudziestoletniego kierowcy, który uczył się jeździć od dziesięcioletniego kuzyna. Kuzyn nauczył się jeździć od siedemdziesięciopięcioletniej babci, ponieważ jej czterdziestopięcioletni syn wyprowadził się z domu do trzydziestopięcioletniej kobiety, która rzuciła właśnie piędziesięcioletniego męża.
- Żaden z widzów nie odnajduje tu treści wartościowych dla pokolenia, z którym się identyfikuje, ale jest mile połechtany kiedy widzi, że również jego pokolenie znajduje reprezentację w tak rozległym, pospiesznym i mozaikowym społeczeństwie, jakie zostaje mu sprezentowane na ekranie.
Między warstwami społecznymi
Biznesmen na obiedzie z właścicielem sieci restrauracji zamawia drinka u barmana, a wracając wpada na kucharkę, która zwalnia się z pracy, ponieważ stolarz o szestnastej ma wyrównywać podłogę w domu, w którym kucharka miesza z bratem lokalnego polityka, który dzięki swoim konekcjom w sejmie załatwia ustawę, która pozwoli jego kierowcy uchylać się od przestrzegania normowanego czasu pracy, ponieważ jego stryj jest bezrobotnym i mieszka z żoną w ruderze, o którą nie dba nawet komornik, ponieważ urzędnik siedzi mu na głowie w związku z niedopełnieniem formalności wobec maklera, syna arystokraty i szwaczki.
- Publiczność nie znajduje tutaj wiernego obrazu swojej warstwy społecznej, ale udaje się jej odnaleźć - w wyniku niewielkiego pola wyboru - swój odpowiednik w tej osobie, która jest jej najbliższa wiekiem. Niewielkie pole wyboru przekonuje widza, że inne nie mogłoby zaistnieć w sytuacji, kiedy przekrój społeczny nie ujmuje żadnej grupie wiekowej. Myśl, że odpowiednik na ekranie istnieje w zbilansowanym społeczeństwie, bardziej kręci widza niż fakt, że oprócz tej cechy nie posiada żadnych innych (por. proza).
Odnośniki
Zobacz też:
