Język gruziński: Różnice pomiędzy wersjami
M (removed Category:Języki świata; added Category:Języki nieindoeuropejskie using HotCat) |
M (removed Category:Języki nieindoeuropejskie; added Category:Języki kaukaskie using HotCat) |
||
Linia 90: | Linia 90: | ||
{{języki}} |
{{języki}} |
||
[[Kategoria:Języki |
[[Kategoria:Języki kaukaskie|Gruziński]] |
||
[[Kategoria:Gruzja]] |
[[Kategoria:Gruzja]] |
Wersja z 16:38, 20 wrz 2020
Język gruziński (ქართული ენა [kʰɑrtʰuli ɛnɑ]) – język urzędowy planety Kartlos Alfa. W starożytności przyniesiony w drodze turystyki międzyplanetarnej na obszary południowego Kaukazu. Obecnie oprócz kosmitów posługuje się nim około czterech milionów Gruzinów.
Klasyfikacja
Zgodnie z badaniami wybitnego klingońskiego lingwisty o imieniu Sa'Hut, język gruziński należy do wspólnej rodziny językowej z językiem klingońskim. Ten ostatni powstał poprzez znaczne uproszczenie oryginalnego języka proto-kartwelo-klingońskiego, podczas gdy język gruziński pozostaje dość konserwatywny, zachowując stopień złożoności prajęzyka.
Alfabet i fonetyka
Współczesny alfabet gruziński powstał w X wieku w środowiskach wojskowych. Wykształcił się z rysunków tego, co żołnierze lubią najbardziej, stąd mnogość liter o podobnym kształcie: რ, ღ, თ, დ, ფ i tak dalej. Powstanie litery ლ na milenium przed nakręceniem filmu Pamięć absolutna miało charakter prorocki. Wymowę polską trudniejszych głosek gruzińskich ilustruje tabela:
Litera | Wymowa polska |
---|---|
ქ | khhhh |
კ | kkkhkk |
ღ | ghrrhrhrhrh |
ხ | chrrrrr |
ჰ | hyyyyyy |
ყ | khhgh… ehy o , bym się ehy udusił, ja ten język |
Słówka
Przykładowe przydatne słowa i wyrażenia w języku gruzińskim:
Słowo | Wymowa | Znaczenie |
---|---|---|
მამა | mama | ojciec |
დედა | deda | matka |
ღვინო | ghrrhrhrhrhwino | wino |
დავლიოთ | dawliot | napijmy się |
ბაყაყი წყალში ყიყინებს | , nie bawię się | Żaba rechocze w wodzie |
Gramatyka
Język gruziński zaliczamy do języków aglutynacyjnych, co wynika z faktu, iż mówienie w tym języku doskonale usuwa kozy.
Rzeczownik
Ze względu na aseksualny sposób rozrodu mieszkańców Kartlos Alfa, język gruziński nie posiada rodzaju gramatycznego. Występuje siedem przypadków, które jednak są pokręcone na maksa:
- Mianownik – w czasie teraźniejszym odpowiada mianownikowi, w czasie przeszłym – biernikowi, a czasami jeszcze celownikowi.
- Dopełniacz – w miarę normalny.
- Ergatyw – dodany żeby było trudniej – używany tylko w czasie przeszłym.
- Celownik – odpowiada czasem celownikowi, czasem biernikowi, a czasem jeszcze innym przypadkom.
- Narzędnik – w miarę normalny.
- Adwerbial – przerabia przymiotniki na przysłówki, a dla rzeczowników działa jak narzędnik u ruskich.
- Wołacz – w miarę normalny, dlatego zanika.
Przymiotnik
W języku gruzińskim, zamiast związku zgody między przymiotnikiem a rzeczownikiem, mamy do czynienia ze zjawiskiem zwanym fachowo upniem końcówki przymiotnika.
Czasownik
Za czasów królowej Tamary, wrogowie pochwyceni na polu bitwy otrzymywali możliwość przeżycia, jeśli ogarną gruzińską koniugację. Żadnemu się to nie udało. Język posiada oficjalnie cztery koniugacje, ale i tak wszystkie najważniejsze słowa odmieniają się nieregularnie. Poza tym mamy jedenaście czasów (mieszkańcy planet Karltlos Alfa posiadają możliwość podróży w czasie), odmianę przez osoby podmiotu i dopełnienia oraz fazę Księżyca i miesiąc. Wszystko to daje około pierdylion form do nauczenia się.