Esperanto
Esperanto – pierwszy i do tej pory jedyny powszechnie znany język sztuczny, stworzony w XIX wieku przez białostoczanina Ludwika Zamenhofa. Znany tylko z nazwy, gdyż tak naprawdę nikt nim nie mówi (oprócz tych paru milionów esperantystów, których rzekomo jest więcej niż Czechów i Litwinów razem wziętych). Choć łatwy do opanowania, nikt nie kwapi się do jego nauki, gdyż zdecydowawszy się na poznanie języka obcego, każdy wybiera taki, w którym gdziekolwiek się dogada. Wie o nim około 101010010% polskiego społeczeństwa, jednak typowa reakcja to "poczekam, aż się rozpowszechni". Gdyby każdy z tych "wielkich wyczekujących" poświęcił ten miesiąc czy dwa na naukę, byłby to już język masowy niczym żargon tibijczyków. Wynik – językiem tym (nie) mówi się już półtora wieku, a jeszcze istnieje.
Esperanto ma około kilkuset natiw spikerów (którzy oburzają się na ten imperialistyczny zwrot i każą nazywać siebie "naturalaj parolantoj"), w tym mistrza szachowego i noblistę. Mimo to szerokopasmową ewolucję można zauważyć, zwłaszcza dzięki masowej produkcji "poprawionych" wersji esperanta (np. Ido, Erilo, żargon tibijski).
Mimo tego, wbrew pozorom esperantyści istnieją. Co roku o lasce przychodzą na przeróżne zjazdy, m. in. esperantystów kolejarzy, esperantystów anarchistów, esperantystów emerytów, esperantystów rencistów, esperantystów bezrobotnych, esperantystów (sam se coś dopisz). Z okazji 150. urodzin Ludwika Łazarza Zamenhofa, w roku 2009 w Białymstoku odbędzie się 94. Światowy Kongres Esperanto - sprawdzian dla komunikacji miejskiej i jej miłośników.
Czy twój dziadek jest esperantystą?
Jeśli już upewniłeś się, że twoje dziecko nie jest emo, nie myśl, że możesz być bezpieczny. Możliwe , że twój dziadek lub ojciec też ma jakąś "pasję". Esperancja u seniorów ma wiele przeróżnych objawów, m. in.:
- Dziadek zaczyna korzystać z Internetu. Zaczyna dopytywać się, gdzie jest "enter", bo chce sobie wejść na jakąś esperancką stronę. Zbulwersowany interwencją układu Busha, hegemonią angielskiego i "nikczemną polityką językową" otwiera sobielernu!, eventeo i śmiejąc się w głos mówi ci, że ten język wciąż żyje!
- Dziadek zaczyna mieć kolegów. I to nie byle jakich kolegów! Kolegów z całego świata - z Rumunii, Korei, Węgier, Portugalii i Watykanu! "Niach niach, to wszystko dzięki esperanto", śmieje się w głos. Prowadzi z nimi zażartą korespondencję, dzięki wynalazkowi Snikersa.
- Lubi kolor zielony. Wywiesza gdzieś charakterystyczną flagę, żeby sąsiedzi wiedzieli.
- Znikają ci wszędzie książki do angielskiego, fińskiego i niemieckiego. Zwłaszcza tego pierwszego.
- Od dziadka dowiadujesz się, że "ta hegemonia angielskiego, te świadome pójście na rzeź, dobrowolny powrót do czasów zaborców to na dobre nikomu jeszcze na dobre nie wyszło! A tobie to już napewno nie wyjdzie!". Jeśli palicie w domu gazem, dowiadujesz się też, że dziadek potrzebował rozpałki.
- Odkrywa w sobie dar pedagogiczny - zawzięcie próbuje uczyć swoich najmłodszych wnuków i prawnuków pierwszych morfemów, śmiejąc się do nich charakterystycznym, starczym śmieszkiem i pochylając się nisko nad kołyską, w nadziei, że eo jest tak łatwe, że nawet półroczniak może się go nauczyć.
- Zmienia intonację swojego śmiechu. Zamiast "Cha, cha!" zaczyna wzorem Mikołaja wołać "Ĥo, ĥo!". To bardziej po esperancku.
- Na pytania typu "która godzina?", "Jak się masz?", "Zadowolony z emerytury?", "Dużo ludzi było w kościele?" odpowiada po esperancku, po czym próbuje ci wyperswadować, jak doskonale go rozumiesz, bo przecież esperanto jest takie naturalne!
- Jeśli uczęszcza na uniwersytet trzeciego wieku, w zeszytaĉ sponaniĉnie stawja daŝki, ĵebi poĉviĉic pjękną pisovnję.
- Wyraża spontaniczną chęć przeprowadzenia się na najbliższą ulicę Zamenhofa (w każdym mieście jest przynajmniej jedna). Jeśli takiej nie ma, chce się przeprowadzić do sąsiedniego miasta, żeby ziemi obiecanej szukać dalej.
