Język japoński

Kartka z zakupami: mleko sojowe, sake, sushi

Japoński znaczek

- Kaleka kura. (かれかくら。)
- Do kogo gna ta kura? (どこごぐなたくら？)
- Do nikogo gna ona. Ta kura ma pana i go nosi. (どにこごぐなおな。
たくらまぱないごのし。)

Rozmówki japońskie

Język japoński mówi o sobie, że jest 日本語, co mamy czytać jako nihongo. Jest językiem izolowanym i nie należy do żadnej z grup. Jego pismo jest japońskie (literomiks i katanaga) i kanji. Jest językiem używanym głównie przez fanów anime i mangi, ale także przez mieszkańców pewnej wyspy na Oceanie Spokojnym.

Budowa

W języku japońskim można zaobserwować charakterystyczną opozycję morfologiczno-semantyczną miedzy kategorią przymiotnikowości a kategorią czasownikowości, zachodzącą w obrębie jednolitej pod względem funkcjonalno-składniowym klasy predykatywnych części mowy. Nikt nic nie rozumie, ale tak jest. Albert Einstein po usłyszeniu tego zdania stwierdził: Yyy… no chyba.

Pisanie liter w tym języku polega na namazaniu kilku kresek. Nieważne jakich, i tak będzie to coś znaczyło. Na przykład つんだ いかない czyta się jako tsunda ikanai. よむ czyta się yomu i znaczy czytać .

Język japoński posiada tylko 2 czasy – teraźniejszy i przeszły, które różnią się tylko końcówkami:

• teraźniejszy twierdzący ーます, przeczący ―ません;
• przeszły twierdzący ―ました, przeczący ―ませんでした.

Ze względów ekonomicznych, język japoński nie posiada czasu przyszłego, ponieważ tam nigdy nie wiesz, czy dożyjesz jutra.

Oczywiście, te dwa czasy to dopiero szczyt góry lodowej, bo te dwa czasy mogą być wyrażone w czterech tysiącach różnych stopniach uprzejmości. To, jak uprzejmie musisz mówić następujących faktorów:

• kim jesteś;
• z kim rozmawiasz;
• czy chcesz coś od tej osoby;
• który jest dzień tygodnia;
• jakie nosisz buty;
• jakiego koloru są gacie twojego rozmówcy;
• oraz wiele innych rzeczy.

Moja nauczycielka mówiła chyba kiedyś coś o wieku i szacunku, ale nie wiem, co miała na myśli.

Historia

Najstarsze bazgroły w tym języku pochodzą z V i VI w., a są to nazwy własne takie jak „mama”, „papa”, „dziadzia”, „tyłek” etc. Do VIII wieku język mocno się rozwinął i powstały pierwsze dłuższe teksty. Oto jeden z pierwszych japońskich wierszyków dla dzieci:

今日私は売春を見ていな
いそして好色をしない。
これは悪い日だった、で
もカシャンカを食べに行
く血液と肉だお酒を飲み
たいたくさんたくさん。

Mówi on o trzej krowach, z których jedna nie mogła wydobyć z siebie mleka i przerobiono ją na kaszankę. Drugiej pękło wymię i zdechła. Trzecia dostała kulkę w łeb i poległa na trawie.

Alfabet

Główny artykuł: alfabet japoński

Język japoński posiada 2 alfabety sylabowe (łącznie około 100 znaków), dzięki którym możemy zapisać dosłownie wszystko. Warto zaznaczyć, że każda z tych sylab kończy się samogłoską, z wyjątkiem „n”, która jest widocznie również uważana za samogłoskę.

Oprócz tego istnieje jeszcze ogromny zbiór „znaków”, kanji (powszechnie znany jako kwiatki, krzaczki, drzewka, znaczki itp, a bardzo często kratki z nieznaną zawartością przy korzystaniu z IksPeka). Jest to pozostałość po chińskim. Istnieje ponad 6000 znaków kanji, ale ponieważ nikomu nie chciało się ich uczyć, ograniczono liczbę „kanji, których trzeba znać, żeby przeczytać (i zrozumieć)japońską gazetę” na 2000. Każde kanji można czytać na co najmniej dwa sposoby (przy czym musisz zawsze wiedzieć, jak przeczytać dane kanji). Kanji można dowolnie ze sobą łączyć. W ten sposób otrzymujemy nowe, fajne słowa.

Przykład:

Łącząc znaczki teraz (今-ima) i dzień (日-hi) otrzymujemy dziś (今日).

Czytanie już nie jest takie proste, gdyż zamiast oczekiwanego „imahi” otrzymujemy urocze „kyō”.

Przykłady

Słowo „deszcz” możemy zapisać za pomocą kanji (drzewka): 雨, lub zwyczajnie, alfabetem sylabicznym : あめ. Deszcz to po prostu ame, pierwsze -drzewko- oznacza ame, a w alfabecie sylabicznym pierwszy znaczek to „a”, drugi to „me”. Ale żeby nie było za łatwo, to ame pisane w ten sposób „あめ” może również oznaczać „cukierek” lub „niebo”. Wszystko jasne.

Podstawowe zwroty

• Czy mógłbyś mi się przedstawić? – お前の愚かな愛称を分かんないよ。
• Czy mogę na chwilę pożyczyć twoją komórkę? – 携帯電話を得れ！
• Czy to restauracja? – すみません、ここで売春宿か？
• Przekładnia stożkowa – 　ぷ市いぇ桑津にあ　すとっしゅ子輪
• Zamknij się! – うるさい、　黙れ
• Idiota – ばか、　馬鹿

Proste, łatwe i logiczne!

Budowa

W języku japońskim występują jedynie dwa czasy, rzeczowniki nie mają rodzajów ani nawet formy liczby mnogiej, nie odmieniają się przez przypadki ani nic innego, czasowniki nie odmieniają się przez osoby, a mimo tego można opuszczać zaimki osobowe, które są rzeczownikami, więc też się przez nic nie odmieniają. W dodatku zestaw dźwięków jest ograniczony do 104 sylab, a wszystkie sylaby akcentowane są tak samo. Wydawałoby się więc, że mógłby to być najłatwiejszy język świata. Niestety, nie jest tak z co najmniej dwóch powodów:

1. Stopnie grzeczności:
   wszystkie japońskie słowa odmieniają się przez około sto stopni grzeczności. To, jakiego słowa musisz użyć, zależy od tego, jakie miejsce zajmujesz w hierarchii społecznej, jakie miejsce zajmuje Twój rozmówca, jak jesteś ubrany, jak jest ubrany Twój rozmówca, jaki jest dzień tygodnia, jaka jest pogoda itp. Jeżeli jesteś w Japonii i użyjesz złego stopnia grzeczności, możesz zostać wydalony z kraju. Powyższym zasadom podlegają nawet zaimki osobowe – inaczej mówisz „ty” do znajomego, do przyjaciela, do bliskiego przyjaciela, do szefa, do zastępcy szefa, do kieszonkowca, do włamywacza itp.
2. Kanji:
   Znane także jako chińskie znaczki, krzaczki, kanciaki, drzewka itp. Niegdyś pewien starożytny japoński myśliciel stwierdził, że dwa sylabariusze, których można nauczyć się w miesiąc, znacznie ułatwiają wszystkim naukę języka japońskiego. Ponieważ chciał, żeby jego język był elitarny, postanowił wraz z innymi myślicielami ściągnąć z Chin chińskie znaczki, aby kolejne pokolenia musiały wkuwać krzaczki. Oprócz sprowadzenia liter, myśliciele sprowadzili także chińską wymowę, oczywiście odpowiednio przerobioną. W ten sposób kanji mogą mieć od 2 do 64 wariantów wymowy. Łącząc znaczki znaczące „teraz” (今) i „dzień” (日), otrzymujemy „dziś” (今日) – logiczne! Teraz wymowa: 今 to ima, 日 to hi, więc 今日 to kyō. Dzięki temu Japończycy mogą nie używać spacji (bardzo przydatne).

Przydatne zwroty

• deska (jap.ですか) – po polsku „czyż nie jest…”. Nie próbuj szpanować japońskim i nie mów tak do polskiej dziewczyny.
• suki (jap. 好き) – „lubić”, „kochać”. Tym też nie szpanuj.
• baaaaka (jap. ばああああああああああああああああああああか) – dosłowne tłumaczenie: „idiota”. Używany w znaczeniu „kocham cię, ale boję się to powiedzieć, więc przez trzy lata będę cię okładać pięściami, poniżać i mówić wszystkim, że jesteś głupi”, głównie w anime. Windows ułatwia wpisywanie tego słowa, bo wystarczy wpisać ばああ, żeby automatycznie wpisał całe wyrażenie.
• oshikko (jap. おしっこ) – „siku”. Zapożyczenie z polskiego.
• anime (jap. アニメ) – zapożyczenie z angielskiego „animation”. Oznacza każdy film animowany wyprodukowany gdziekolwiek na świecie, ale gdy określisz tym mianem np. Bolka i Lolka, jakby to zrobił każdy Japończyk, zostaniesz zmasakrowany przez grupę wściekłych otaku.

Zobacz też

• Engrish
• Strona w języku japońskim