Historia Grecji: Różnice pomiędzy wersjami
(Nie pokazano 119 wersji utworzonych przez 35 użytkowników) | |||
Linia 1: | Linia 1: | ||
{{Długiartykuł}} |
|||
{{główny artykuł|[[Grecja]]}} |
|||
{{popr|Wstęp do napisania}} |
|||
W '''historii państwa greckiego''' wyróżnia się trzy podstawowe okresy: |
W '''historii [[Grecja|państwa greckiego]]''' wyróżnia się trzy podstawowe okresy: |
||
* czasy starożytne |
* czasy starożytne |
||
* czasy pomiędzy |
* czasy pomiędzy |
||
* czasy nowożytne |
* czasy nowożytne |
||
==Starożytność== |
== Starożytność == |
||
=== Początki państwowości === |
|||
[[Plik:Platon.jpg|thumb|right|200px|Jeden z gości od mitologii - Platon]] |
|||
[[Plik:Platon-2.jpg|thumb|200px|''Witaj, Przybyszu! Pozwól, że przedstawię Ci historię mojej Ojczyzny…'']] |
|||
Zanim na Półwyspie Bałkańskim pojawił się pierwszy greckokształtny człowiek świat ten zamieszkiwały prymitywne ludy, które dzieliły czas pomiędzy dojeniem krów i biciem żon. Dokładnie w okolicach III i II tysiąclecia p.n.e., po długiej wędrówce i pokonaniu wielu tysięcy rzutów kamieniem, na tereny te przywędrowała część ludów indoeuropejskich, która już z Niemcami w jednej grupie żyć nie mogła i najwcześniej straciła cierpliwość. Sami później nazwali się Achajami a zamieszkiwaną krainę - Achaja, której to nazwa wzięła się od słów pewnego mitu: |
|||
Zanim na Półwyspie Bałkańskim pojawił się pierwszy greckokształtny człowiek, świat ten zamieszkiwały prymitywne ludy, które dzieliły czas pomiędzy dojeniem krów i biciem żon. Dokładnie w okolicach III i II tysiąclecia p.n.e., po długiej wędrówce i pokonaniu wielu tysięcy rzutów kamieniem, na tereny te przywędrowała część [[Indoeuropejczycy|ludów indoeuropejskich]], która już z Niemcami w jednej grupie żyć nie mogła i najwcześniej straciła cierpliwość. Sami później nazwali się Achajami a zamieszkiwaną krainę – „Achaja”, której to nazwa wzięła się od słów pewnego mitu: |
|||
{| |
|||
{{cquote|I zwrócił Zeus swą władczą twarz do króla i rzekł:<br /> |
|||
| |
|||
– Hej, ty! Zbierzesz tę kupę brudasów i zmienisz w jakieś cywilizowane społeczeństwo!<br /> |
|||
I zwrócił Zeus swą władczą twarz do króla i rzekł: |
|||
Król zapytał:<br /> |
|||
- Hej ty! Zbierzesz tę kupę brudasów i zmienisz w jakieś cywilizowane społeczeństwo! |
|||
– Ja?<br /> |
|||
Król zapytał: |
|||
– Tak. Ty.<br /> |
|||
- Ja? |
|||
– Acha. Ja.}} |
|||
- Acha. Ja. |
|||
Jako że król mówił z błędami ortograficznymi, a nikt mu nie wyjaśnił zasad, nazwał krainę swoją ''Achaja'' zamiast ''Ahaja''. |
|||
|} |
|||
=== Pierwsze podboje === |
|||
No i się zaczęło. Ziarnko do ziarnka, ludź do ludzia i pierwsi Grecy zaczęli powoli przypominać ''[[homo sapiens]] sapiens''. Pobudowali sobie [[Miasto|miasta]], nauczyli się pisać i wymyślili kilka ciekawych wynalazków, bo po prostu w tamtych czasach tak wypadało. W szczególności na Cykladach ludzie bardzo ładnie malowali na ścianach i wykonywali eleganckie kawałki sztuki nowoczesnej XX wieku naszej ery, jednak zasypał ich za tę niedorzeczność [[wulkan]]. Stąd mamy dziś wyspę Thirę, czyli Santorini<ref>Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych wciska nam, że to jest jakiś Santoryn</ref>. Więc kultury cykladzkiej nie było po co podbijać, bo już ich nie było. Ale na położonej na południu wyspie [[Kreta|Krecie]], Kreteńczycy już dawno mieli miasta, umieli pisać i posiadali kilka ciekawych wynalazków. A to się Achajom nie spodobało. Pobudowali sobie statki, nauczyli się pływać i wymyślili przy okazji kilka ciekawych wynalazków. Po wylądowaniu na Krecie przekonali grzecznie mieszkańców, że z perspektywy sytuacji w jakiej właśnie się znaleźli, korzystniej będzie pójść na współpracę. I w ten sposób Kreta dostała się w obręb kultury mykeńskiej. Przy okazji wymyślono jeszcze kilka wynalazków. |
|||
W podobny sposób Achajowie udoskonalili swą znajomość [[Troja|kultury trojańskiej]], w Azji Mniejszej. Najpierw udawali, że chodzi o dobro kobiety, rodziny, honor, ale potem okazało się, że jak zwykle chodziło o dobrą awanturę i pieniądze. Wojna trojańska przeszła do historii, tak więc dziś przeciętny uczeń z Ameryki wie o niej aż tyle: ''Grecy napadli wtedy na Turków!'' |
|||
=== Kontakty międzynarodowe === |
|||
Ówcześni Grecy mieli jednak w głowie na tyle oleju, że do potężnego [[Egipt]]u jeździli, czy raczej pływali, ale tylko na handel, po naukę, albo by zaciągnąć się tam do wojska za dobre pieniądze. Acha! I wymyślili paralotnie tacy dwaj Grecy – [[Dedal]] i [[Ikar]]. 50% tych prób aeronautycznych uwieńczone zostało sukcesem, a 50% niepowodzeniem, gdyż Ikar spadł do morza – skrzydło mu się roztegowało. Na wodzie pozostał tego duży ślad i jest to dzisiejsza wyspa Ikaria. Zresztą, aeronautyka to też jest greckie słowo, złożone z dwóch innych greckich słów i, w ogóle, znamy bardzo dużo tysięcy greckich słów w języku polskim i obcych, choć nie zawsze o tym wiemy. Ostatnio najbardziej modnymi słowami, i też greckimi, są: polityka, teatr, kryzys, ale mamy także wiele innych, jak encyklopedia, katastrofa, auto, telefon, telemarketing… Ale tu przechodzimy już do udawania Greków, bo ''market'' to nie po grecku, po grecku to byłoby „teleagora”. ''Agora'' to ''market'', znaczy ten… ''sklep''… no i w ten sposób świat pomieszał się na dobre. A Grecy mieszają dalej… |
|||
== Czasy Imperium Romanum == |
|||
W międzyczasie niektóre ludy osiedliły się w basenie [[Morze Śródziemne|Morza Śródziemnego]], a że morze ciepłe, to było miło. [[Imperium Rzymskie|Rzymianie]] delikatnie podbili Greków, co spodobało się obu stronom. Nowi nabywcy Grecji powiedzieli tamtym, że biorą ich na wycieczkę do [[Rzym|stolicy]]. Mieli sobie pospacerować po uliczkach, pooglądać posągi i spróbować pizzy. Jednak, gdy Grecy weszli już do samolotów, Rzymianie powiedzieli, że są na skraju bankructwa i przyda się im kilka rąk do zajęcia się domostwami, gdy gospodarze będą próbować sklejać koniec z końcem. Grecy nie wiedzieli, że to nie tak ten świat funkcjonuje i w rzeczywistości czyścili podłogę, opiekowali się dziećmi, gotowali, sprzątali, wykładali muzykę, medycynę i [[Filozofia|filozofię]] jednocześnie. |
|||
Rzymianie dalej się rozwijali. |
|||
I tak zniewoleni i niegodziwie wyzyskiwani Grecy spokojnie patrzyli, jak Ateny, w czasach cesarza Hadriana, zmieniają się w jedno z najpiękniejszych i najbogatszych miast świata. Ale podatki na rzecz państwa, zgodnie z rzymskim zwyczajem, płacili wtedy tylko rzymscy obywatele. Z tymi podatkami, zdaje się, że Grekom tak już zostało. Że kto chce, zostaje Rzymianinem, ale większość jakoś się nie kwapi. |
|||
== Bizancjum == |
|||
Po zbiednieniu Rzymu, Grecja była częścią [[Bizancjum]], a potem Grecja była całym Bizancjum, bo zmalało. Budowali statki, gadali, filozofowali, liczyli (najchętniej pieniądze), budowali statki, wojowali z [[Arab]]ami i w tym celu wynaleźli ogień grecki, do dziś używany przez [[lewak]]ów w trakcie greckich rozruchów. Sprzymierzali się lub walczyli z Wenecjanami, Genueńczykami, krzyżowcami, Bułgarami, połową Europy, Afryki i Azji. Dwaj Grecy z polecenia cesarza wymyślili nawet [[cyrylica|pismo słowiańskie]] i nauczyli Słowian z Bułgarii, Rusi i nawet Węgier posługiwać się nim. Grecy tego potem szybko żałowali, za to Bułgarzy nadali [[Cyryl i Metody|Cyrylowi i Metodemu]] narodowość słowiańską. Mieszkańcy Bizancjum ustalali religie i kłócili się, że te religie są nieprawdziwe. Pisali ikony i tworzyli wspaniałe mozaiki, po czym rozbijali je młotkami. Grecy bizantyjści byli tak bogaci, cwani i zarozumiali, że w stolicy – [[Konstantynopol]]u, cesarz wydał zakaz budowy domów wyższych, niż 10-kondygnacyjne. Miasto leżało wszak w strefie silnie sejsmicznej. |
|||
W 1203 Bizantyńczycy wynajęli sobie zachodnich rycerzy-najemników z [[Krucjata|IV krucjaty]], zapewniając ich, że mają pieniądze na zapłatę, jednak zapłacą dopiero po wykonanej robocie. Najemnicy napracowali się, zrobili co trzeba, ale Grecy udali wtedy Greka, że mają tylko połowę umówionej wcześniej kwoty. Po pół roku czekania najemników pod murami miasta, Grecy, w ramach zapłaty, zabrali się do podpalania floty najemników. Na to najemnicy, choć generalnie Grekom ufali, postanowili sprawdzić bardzo dokładnie, czy w Konstantynopolu nie ma pieniędzy. W tym celu ograbili miasto tak doszczętnie, że nigdy nie wróciło już do dawnej świetności. |
|||
W końcu Bizantyńczyków podbił na cztery wieki sułtan turecki, który za matkę miał wykształconą Greczynkę, mówił po grecku, kochał historię, nauki, sztuki, ale przynajmniej ojca miał normalnego. Dzięki czemu Konstantynopol nigdy potem nie miał należeć już do Grecji, choć wyszło to na jaw dopiero w [[1955]], gdy resztę tamtejszych Greków wygnano nocnym pogromem. Tak ostatecznie zakończyło się Bizancjum. Ale w pływaniu statkami Grecy wciąż najlepsi są i mają ich najwięcej na świecie do dziś. Dopiero drugie miejsce zajmują [[Chińczycy]]… Ale chyba zajmą wkrótce pierwsze miejsce, gdyż Chiny to także stara cywilizacja. Grecy uważają, że prawie równie stara, wspaniała i mądra jak grecka! |
|||
== Grecy a inne wielkie cywilizacje, prawnie tak stare i prawie tak ciekawe jak grecka == |
|||
[[File:Connectingpeople.jpg|thumb|200px|'''Słowiańska''', dzięki Zosimosowi z Panapolis, twórcy wódki<ref>[[wikipedia:pl:Zosimos z Panapolis|Nie wierzysz?]]</ref>]] |
|||
Grecy wskazują, że oprócz chińskiej, bardzo ciekawe i prawie tak wspaniałe jak grecka były też cywilizacje: |
|||
* '''[[Indie|indyjska]] i [[Iran|perska]]''', bo zaczerpnęły wiedzę od [[Aleksander Wielki|Aleksandra Wielkiego]], który był Grekiem<ref>[[Macedonia Północna]] ma inne zdanie na ten temat</ref>; |
|||
* '''egipska''', bo czerpała sukcesy z korzystania z handlu z Grecją oraz starożytnym Pontem (też Grecja), zaś rozkwitła dzięki greckiej dynastii Ptolemeuszy, w egipsko-greckim mieście Aleksandrii<ref>Mieszkańcy Aleksandrii temu wcale nie przeczą</ref>; |
|||
* '''rzymska''', bo ''wszystkiego'' uczyła się od Greków, a potem przekazała się nawet sama w ręce Greków; |
|||
* '''carskiej Rosji''', gdyż czerpała spadek po bizantyńskiej; |
|||
* '''niemiecka''', bo Berlin i Monachium pełne są greckich budowli, muzeów i bibliotek, a Niemcy bardzo chcieli zostać i zostali królami Grecji; |
|||
* '''francuska''', dzięki zamieszkałym w [[Luwr]]ze ''Nike z Samotraki'' i innym dziwom; |
|||
* '''hiszpańska''', dzięki malarzowi El Greco; |
|||
* '''[[Watykan|watykańska]]''', bo powstała z prawosławnej; |
|||
* '''angielska''', dzięki nakradzionym z Akropolu marmurom Lorda Elgina; |
|||
* '''amerykańska''', dzięki sześciu milionom Greków, którzy wnieśli w nią wkład nowożytny; |
|||
* '''japońska'''; tu Grecy nie są tacy zupełnie pewni, jednak wskazują, że nawet wyraz ''kimono'' pochodzić od greckiego ''kimo'', czyli ''śpię'', a kimono to ciuch taki jakby do spania. I oczywiście cała geometria i arytmetyka grecka, bez której nie jeździłyby japońskie super-pociągi Hikkari; |
|||
* i tak dalej… |
|||
Nie wymieniają chyba tylko Inków i [[Izrael]]a. |
|||
== 1453–1821, trochę do 1828 == |
|||
Zapanowali [[Imperium Osmańskie|Osmanowie]]. Idąc w ślady Bizancjum, wojowali, ale z początku przynajmniej byli od Greków bardziej zgodni i gospodarni. Toteż wybudowali, z pomocą dawnych, rzymskich i greckich planów, jeszcze nieco wspaniałych akweduktów i innych budowli, wartościowych dla lokalnych społeczności. Grecy też chcieli zrobić to wcześniej, nawet wiele razy koncentrowali na to środki, które jednak dostawały nagle skrzydeł i znikały. Potem Osmanie tak się ''zgreczyli'', zrobili się tak chciwi, brutalni, że ich państwo przeraźliwie zbiedniało, zapanował głód, nie mogli już z nimi wytrzymać nawet ich poddani Grecy. |
|||
Po około czternastu nieudanych powstaniach, Grecy wyzwolili się od [[Turcja|Turków]], dzięki decydującej pomocy greckich [[Słowianie|Słowian]], greckich Włochów i wielu innych (także greckich) narodowości. A że wszyscy oni byli bardzo religijnymi chrześcijanami, powstanie rozpoczęło się od wymordowania muzułmanów, mniejsza o szczegół narodowości, przeważnie też Greków i Słowian. W nagrodę Grecy-chrześcijanie wzięli sobie całe mienie i ziemię pomordowanych muzułmanów. Osmanie w podobny sposób traktowali wtedy znaczną część Greków, w pozostałych częściach państwa, było więc 1:1, mecz ten, z przerwami na wybuchy przyjaźni, trwa do dziś, wynik coraz wyższy, ostatnio bramka dla Imperium Osmańskiego padła na Cyprze, które to spotkanie prowadzili sędziowie z [[Stany Zjednoczone|USA]] i [[Wielka Brytania|Wielkiej Brytanii]]. |
|||
Zatem wszyscy ze wszystkimi prowadzili od [[1821]] roku radosną wojnę wyzwoleńczą, a gdy brakowało w okolicy Turków, niezwłocznie brali się za zwycięską wojnę domową, aby nie wyjść z wprawy. Wielka Brytania udzielała pomocy finansowej wszystkim stronom tych walk naraz, wyłączając jednak Turków. Dzięki temu wsparciu Grecy wyzwolili się. Sporo zawdzięczają też Grecy flotom brytyjskiej, francuskiej i angielskiej oraz brytyjskiej pożyczce. Najmniej zawdzięczają sobie samym. Ale Osmanie byli „be”, bo mieli duże imperium, które Anglia, Francja i Rosja chciałyby rozparcelować, więc pożyczek wtedy Osmanie nie dostali i przegrali. |
|||
Do [[1989]] roku Grecy zdołali spłacić Brytyjczykom raty pożyczek wszystkich stron, za swą wojnę wyzwoleńczo-domową. Odliczając wojny, przez 160 lat spłacali raty. Potem mieli krótką przerwę, ale teraz płacą nowe raty, nowych długów. Szkoda byłoby przecież marnować z takim mozołem nabywane doświadczenie narodowe w spłacaniu rat. |
|||
== 1830–1914 == |
|||
Wojowali z Osmanami, jednocześnie ponownie ucząc się czytać i pisać. W wyniku wspólnej akcji swojej i [[Bułgaria|podobnych]] [[Serbia|im]] [[Czarnogóra|sąsiadów]], w latach 1912-1913 pogonili Imperium Osmańskiemu kota, docierając z sojusznikami aż w pobliże Konstantynopola. Ukochany ''król wszystkich Hellenów'', po 50 latach rządzenia abdykuje w chwale, w odzyskanych przez Grecję Tesalonikach, po czym, już spokojnie i bez obstawy, postanawia napić się kawy w ulicznym ''kafenio''. Zostaje tam zastrzelony przez jednego z wdzięcznych obywateli, będącego [[anarchiści|anarchistą]]. |
|||
== I wojna światowa == |
|||
Ponieważ w wojnach światowych zachodzi niemiła konieczność opowiedzenia się po którejś z walczących stron, połowa armii greckich, firmowana przez króla, wspiera państwa centralne, gdy druga połowa, firmowana przez zwolenników republiki, wspiera aliantów zachodnich. Oba greckie wojska niemal nie biorą przy tym udziału w walkach, zapewniając jednak aliantom szpitale i fajny wypoczynek. Wobec nadchodzącego zwycięstwa aliantów, premierem zostaje republikanin, po czym Grecja okazuje się jednym ze zwycięzców tej wojny. W wypadku zwycięstwa państw centralnych, premierem zostałby rojalista, po czym Grecja także okazałaby się jednym ze zwycięzców. W każdym przypadku, ceną uznania tego faktu był udział Greków w krucjacie przeciw [[związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|bolszewickiemu antychrystowi]], co Grecy, w sile czterdziestu tysięcy żołnierzy, realizowali w greckiej ludnościowo części Ukrainy, skąd powróciło dwadzieścia tysięcy. |
|||
== Wojna grecko-turecka 1920-1922 == |
|||
Greccy dowódcy wojskowi, namówieni przez Anglików, postanowili wypić ze swymi żołnierzami kawę w Konstantynopolu. W myśl nazewnictwa kuchni greckiej chodziło o ''kawę po grecku''. W tym celu oddziały armii greckiej urosły nagle do 180 tysięcy, z czego większa część udała się z własnymi filiżankami w kierunku Ankary. Imperium pomógł jednak ZSRR, Anglicy także zmienili nagle zdanie, wobec czego oddziały tureckie z kurtuazyjną rewizytą, wpadły następnie na kawę do najpiękniejszego greckiego miasta – Smyrny. Od dużej ilości podgrzewanej wtedy kawy Smyrna spłonęła, a znaczną część Greków, Żydów i [[Ormianie|Ormian]] wymordowano. Przybysze popijają tam kawę do dziś, jednak jest to teraz ''kawa po turecku''. |
|||
Za wycofującymi się ze wschodu Grekami do obecnej Grecji podążyło półtora miliona uchodźców greckich, żydowskich i ormiańskich, czyli niemal tylu, ilu poza samym Konstantynopolem w ogóle pozostało jeszcze przy życiu po masakrach. Okoliczności te wkrótce poważnie, choć nieoczekiwanie wpłyną na rozwój ekonomiczny obu krajów. |
|||
== Okres międzywojenny == |
|||
Wskutek tej strasznej klęski Grecji, zwanej katastrofą małoazjatycką, oraz zwycięstwa Imperium Osmańskiego, w okresie międzywojennym nastąpił szybki [[rozwój gospodarczy]] zasilonej uchodźcami, przegranej gospodarki greckiej z jednoczesną długotrwałą stagnacją, uszczuplonej o owych uchodźców, zwycięskiej gospodarki tureckiej. |
|||
Od 1930 ZSRR, wyrażając wdzięczność za interwencję greckich wojsk po stronie kontrrewolucji, organizuje swym autochtonicznym Grekom nowe miejsca pracy w [[Kazachstan]]ie. Nie wszyscy to przeżyją. Nieliczny dotrą jakoś do Królestwa Grecji. Dzieci lub wnuki pozostałych zostaną repatriowani do Republiki Greckiej, beztrosko funkcjonującej i bawiącej się na ''buzukiach'', w latach 1974-2011, jako ''najszczęśliwszy naród Europy'', czyli zanim rozparcelowano ją za długi. |
|||
W roku 1924 Grecy stwierdzają, że właściwie to nie chcą już króla. W trakcie wielkiego kryzysu gospodarczego zauważają jednak, że w czasach monarchii żyło się jednak fajniej i w 1935 zapraszają króla ponownie. W 1936 król dochodzi jednak ze swymi wojskowymi do konkluzji, że nie chce już parlamentu. |
|||
Od 1936 rządy obejmuje dyktator Joanis Metaksas. Jako ideowy faszysta, ekstremalnie militaryzuje życie społeczne i rozwija greckie fabryki broni. Tę broń dostarcza następnie hiszpańskim, komunizującym republikanom, w trakcie ich walk z innym faszystą – dyktatorem [[Francisco Franco|Franco]]. Metaksas nabywa też dla Grecji broń w Polsce, m.in. 36 nowoczesnych i dobrze wyposażonych samolotów myśliwskich PZL P-24. W nadchodzącej kampanii wrześniowej i tak mielibyśmy zbyt wiele samolotów. Te nowocześniejsze Polacy oferowali więc za granicę, do wielu krajów, także i Grecji. W ten sposób i z pozorami durnych parad, i musztry młodzieży ideowy faszysta Metaksas przygotowuje skrycie wojnę Grecji z jej sojusznikiem ideowym – Włochami. Skorzystać mieli z tego wkrótce komuniści, zgarniając gotowy, wojowniczy narybek do szeregów wyzwoleńczej, antyfaszystowskiej partyzantki ELAS. |
|||
== II wojna światowa == |
|||
{{Youtube|mBSnfPGY19g|width=300|Żołnierze greccy to hybrydy jegrów z ninja stylu żurawia. Nic dziwnego, że Włosi nie podołali}} |
|||
W przekonaniu Greków, takowa miała miejsce w latach 1941-1944. Natomiast poprzedzały ją konflikty lokalne: Niemiec z Polską, Niemiec z Francją i Niemiec z Anglią. |
|||
[[Benito Mussolini|Mussolini]] zapragnął spędzić wakacje w Grecji, ale jej nie podbił. Dopiero kiedy Hitler przyłączył się do zabawy musieli się poddać, po czym ich ludność siedziała cicho przez okres najbliższych kilku miesięcy. Hitler stracił jednak na przygotowanie kampanii i jej realizację kilka cennych miesięcy, przez co nabawił się potem przeziębienia pod Moskwą, Leningradem i Stalingradem. |
|||
W Grecji stan spokoju zburzyli Brytyjczycy, wprowadzając całkowitą blokadę żywnościową okupowanej Grecji – kraju górzystego i zawsze importującego żywność, a teraz jeszcze pozbawionego, na rzecz Włoch, swej najludniejszej części – Macedonii, a na rzecz Bułgarii rolniczej prowincji Tracji. Podstępnie wykorzystali to komuniści, wyjaśniając, że przyjemniej umiera się z bronią w ręku, niż z głodu, a w ogóle to po co umierać, skoro można zwyciężać? Około półtora miliona spośród sześciomilionowej ludności wzięło wtedy udział w powszechnym ruchu oporu. Komuniści skupili wokół siebie więcej grup politycznych, czyli niemal wszystkich republikanów. Wspólna partyzantka ELAS wyzwoliła następnie dwie trzecie powierzchni kraju spod władzy okupacyjnej. Za przykładem komunistów ruszyła także partyzantka rojalistyczna. Państwa osi, wspierane przez około 32 tysiące hitlerowców greckich, musiały w Helladzie stale utrzymywać na wczasach łącznie około 290 tysięcy żołnierzy, choć głównie drugiej jakości. Tak duże sukcesy i zgodna walka ''demokratycznej'' lewicy zaniepokoiły jednak [[Józef Stalin|Stalina]] i [[Winston Churchill|Churchilla]]. Oba imperia nie życzyły sobie na Bałkanach zbyt wielu niepokornych, wolnościowych partyzantów, nie ważne czy greckich, [[Jugosławia|jugosłowiańskich]] czy jakichkolwiek. Mocarstwa porozumiały się między sobą, a także z królem greckim Jerzym II, przeczekującym wojnę w sympatycznej Aleksandrii lub deszczowym Londynie. Do porozumienia kooptowano greckich hitlerowców. Poza układem przyjaźni pozostali jedynie Niemcy i zwalczający ich partyzanci. |
|||
=== Wypędzenie Niemców === |
|||
W [[1943]] roku oddziały włoskie przekazują swą broń greckiej, republikańskiej partyzantce ELAS. Niemcy wynagradzają za to żołnierzy włoskich internowaniem lub rozstrzelaniem. Część Włochów, podobnie jak niemal wszyscy służący w wojsku niemieckim Ślązacy, dezerterują, dołączając do partyzantów. Do najdzielniejszych włoskich partyzantów w Grecji należał m.in. filmowy, a jednak autentyk, Kapitan Corelli, wraz ze swoją mandoliną. |
|||
W [[1944]] roku Niemcy decydują o zakończeniu dość niespokojnego wywczasu. W szpalerze greckich flag, konwoje okupantów wycofują się z ostatnich, zajmowanych jeszcze dzielnic Aten i innych miast. Już nie strzelają do Greków, nie wysadzą w powietrze tamy maratońskiej, ani Akropolu. W zamian, wdzięczni partyzanci ELAS, nie zaatakują ich w Attyce. Mają teraz nowych najeźdźców-wyzwolicieli. Niemieccy goście, wycofując się z wczasów, część sprzętu turystycznego pozostawiają najbardziej komunistycznym spośród partyzantów. Jest to pakiet specjalny niemieckiej pomocy gospodarczej, przewidzianej dla Królestwa Grecji i zamierzających je wskrzesić aliantów zachodnich. Wkrótce Akropol zostaje zajęty przez brytyjskich komandosów, by posłużyć im do ostrzału wyzwalanych, lecz niestety niemonarchistycznych Greków. Partyzanci nie odpowiedzą w tym miejscu ogniem, gdyż jak mieliby strzelać do swego „Świętego Kamienia”? Brytyjczycy od razu przebierają w swe mundury całość byłych, hitlerowskich, greckich Batalionów Bezpieczeństwa. Polskę ''wyzwala'' w tym okresie bohaterska [[Armia Czerwona]], serdecznie goszcząc przy tym walczących z hitlerowcami żołnierzy AK. Sytuacja obu krajów stanie się od tej chwili bardzo podobna. |
|||
=== Życie religijne pod okupacją === |
|||
Na dzień przed wkroczeniem wojsk niemieckich do Aten, mnisi z autonomicznego okręgu Athos wysyłają list do Adolfa Hitlera, zapewniając go o swych żarliwych modlitwach za jego sukcesy i prosząc Führera o osobistą protekcję Świętej Góry w tych niepewnych czasach. Adolf Hitler z radością wyraża zgodę. W klasztorach na Athos pomiędzy portretami wybitnych, bizantyńskich władców i fundatorów-dobroczyńców, na centralnych miejscach galerii i ołtarzyków, wieszane są portrety Adolfa. Kroniki filmowe dokumentują uśmiechniętych żołnierzy Wehrmahtu, zwiedzających klasztory i owe izby pamięci, włos z głowy mnichom z głów oczywiście nie spada, inną drogą, niż łysienia naturalnego. Poza tym nie dociera tu, panujący wtedy w okupowanej Grecji straszny głód. W roku 1944 mnisi wysyłają do Adolfa Hitlera kolejny list. Dziękują mu za dotychczasową opiekę nad klasztorami oraz niezmiernie ważne dla ludzkości dokonania i życzą dalszych zwycięstw w walce bohaterskich wojsk niemieckich z armią bolszewicką. Historycy do dziś nie są pewni: Czy było to pisane do końca na serio? |
|||
== Współpraca mocarstw w sprawie ustroju dla Grecji, pod warunkiem, że monarcha i protektorat == |
|||
W [[1946]] roku, celem demokratycznego przeprowadzenia referendum i wyborów parlamentarnych, w Grecji aresztowano około 100 tysięcy osób. Podobnie demokratycznie przebiegło referendum i wybory do sejmu w Polsce. Po wszystkim Polska bez przeszkód mogła przyjąć upragniony przez naród komunizm, a Grecy ze wzruszeniem powrócili do tronu, jako podnóżki krewnego korony brytyjskiej. |
|||
== Wyzwolenie Grecji od jej sojuszników == |
|||
[[Plik:Children GRindependence day 2010.jpg|thumb|200px|Grecy kiedyś…]] |
|||
* Nastąpiło w [[1974]] – zdaniem greckiej prawicy. |
|||
* Nastąpiło w [[1981]] – zdaniem greckiej lewicy. |
|||
Po przerwie trwającej od [[1935]] roku, naród nareszcie przeprowadzał wybory parlamentarne, wolne od terroru wewnętrznego oraz nacisków obcych państw<ref>Znaczy, naciski były, ale się równoważyły</ref>. Różnica poglądu na daty płynie stąd, że w 1974 wygrała [[prawica]], a w 1981 [[Socjalizm|socjaliści]]. Następnie socjaliści, z pomocą komunistów, zaczęli realizować w Grecji nowoczesny kapitalizm. A w przerwach, prawicowa partia Nowa Demokracja zwyciężała dzięki hasłom wyborczym prawdziwego zadbania o los uciskanego ludu i też… realizowała swój cel. Obojętnie kto rządził, następował szybki wzrost wszystkich ważnych wskaźników rozwoju gospodarki z wskaźnikiem zadłużenia zagranicznego na czele. |
|||
=== Gospodarka w okresie funkcjonowania Wolnego Demokratycznego Państwa Greckiego === |
|||
Do [[2010]] roku Grecy zajmowali się pracowaniem do trzech godzin tygodniowo i wciskaniem turystom wody za 12 zł na butelkę. Wychodziło im nawet dobrze. Rozbudowywali też flotę handlową i budownictwo, jedno i drugie głównie rękami obcych pracowników i to także szło im dobrze. W wolnych chwilach bawili się na buzukiach lub kibicowali drużynom sportowym. |
|||
Taaa… do [[2001]] roku były to te szczęśliwe czasy. Jeśli dwóch Greków skakało sobie do oczu, wiadomo było, że chodzi o kibiców dwóch różnych drużyn piłkarskich. Następnie obaj łapali za noże, obecni na sali Polacy rzucali się do ucieczki, a przeciwnicy… z rozmachem wbijali te sztućce we wspólny talerz z udźcem baranim, pochłaniali go, przy okazji zmieniając temat i rozpogadzając się całkowicie. |
|||
Dzięki pomyślnemu przyjęciu [[euro]] w [[2002]] roku ceny warzyw momentalnie wzrosły o 250-300%, wyrobów mlecznych o 50%, usługi, prąd, benzyna od razu o kilkadziesiąt procent, ale rząd i Eurostat zapewniają, że [[inflacja]] wynosi tylko 3%, zaś wprowadzenie euro w całej Europie, a więc także i w Grecji, zakończyło się ogromnym sukcesem. |
|||
W połowie 2002 roku greckie szczęki mocno orzą już ziemię, co jednak nie pomaga ani rolnictwu, ani budownictwu, ani turystyce. Zaczyna się spadanie. |
|||
W [[2004]] roku Grecy z powodzeniem zrealizowali jeszcze znakomite [[igrzyska olimpijskie]]. Wygrali też [[mistrzostwa Europy w piłce nożnej]]. Potem, w zetknięciu z euro-codziennością, wyczerpała się powoli ich energia pogodnego życia. Następnie przyszedł czas energii demonstracji i nowożytnego ognia greckiego… |
|||
Jako że król mówił z błędami ortograficznymi, a nikt mu nie wyjaśnił zasad, nazwał krainę swoją "Achaja" zamiast "Ahaja". |
|||
[[Plik:GrProtesty.jpg|thumb|200px|…Grecy dziś]] |
|||
W 2008 spłonęła ogromna ilość wspaniałych lasów greckich. Widocznie zabrakło już tych gorszych, do wypalania, pod budowę domów prywatnych. Spłonął ateński Park Narodowy Góry Parnitha. Rząd o mało przez to nie upadł, narodził się wielki ruch obywatelski, po raz pierwszy bez wierchuszki partii politycznych. |
|||
W 2008 Helleni powszechnie już udawali, że brak im forsy na spłatę zobowiązań, kredytów, inwestycji, ubezpieczeń społecznych, nawet opłat ukochanego auta, po jednym na osobę w rodzinie. |
|||
No i się zaczęło. Ziarnko do ziarnka, ludź do ludzia i pierwsi Grecy zaczęli powoli przypominać ''Homo sapiens sapiens''. A że byli bardzo kulturalnymi ludźmi stworzyli tzw. kulturę mykeńską. Pobudowali sobie miasta, nauczyli się pisać i wymyślili kilka ciekawych wynalazków, bo po prostu w tamtych czasach tak wypadało. Jednocześnie, na położonej na południu wyspie [[Kreta|Krecie]], Kretowie (Krety, Kretyni, Kreteńczycy?) już dawno mieli miasta, umieli pisać i posiadali kilka ciekawych wynalazków. I to się Grekom nie spodobało. Pobudowali sobie statki, nauczyli się pływać i wymyślili przy okazji kilka ciekawych wynalazków. Po wylądowaniu na Krecie (hehe, na krecie, dobre) przekonali grzecznie mieszkańców, że z perspektywy sytuacji w jakiej właśnie się znaleźli, korzystniej będzie pójść na współpracę. I w ten sposób Kreta dostała się w obręb kultury mykeńskiej. Przy okazji wymyślono jeszcze kilka wynalazków. |
|||
Następnie Centrum Aten przez dwa tygodnie płonął w młodzieżowych i rabunkowych rozruchach. Było paskudnie… Rozbite i wypalone przed [[Boże Narodzenie|Bożym Narodzeniem]] sklepy powszechnie bankrutowały. Ale cieszyły się z tego hipermarkety. Gdyż zawsze tak jest, że ktoś nie śpi, żeby spokojnie spać mógł ktoś. |
|||
==Czasy Imperium Romanum== |
|||
W międzyczasie niektóre ludy osiedliły się w basenie M. Śródziemnego (a że morze ciepłe, to było miło). Rzymianie, delikatnie podbili Greków, co im się spodobało. Tak zostało. Nowi nabywcy Grecji powiedzieli tamtym, że biorą ich na wycieczkę do Stolicy. Mieli sobie pospacerować po uliczkach. pooglądać posągi i spróbować nowej potrawy - pizzy. Jednak gdy Grecy weszli już do samolotów, Rzymianie powiedzieli, że są na skraju bankurctwa (taaa, jasne - czego to człowiek nie zrobi dla bycia właścicielem niewolnika) i że przyda się im kilka rąk do zajęcia się domostwami, gdy gospodarze będą próbować sklejać koniec z końcem. Grecy nie wiedzieli, że to nie tak ten świat funkcjonuje i w rzeczywistości czyścili podłogę, opiekowali się dziećmi, gotowali, leczyli i sprzątali pokoje <strike>oraz naprawiali czołgi</strike> jednocześnie. Rzymianie jednak nie byli na skraju bankructwa i dalej się rozwijali. Grecy tylko mogli patrzeć. |
|||
== Wróżba na przyszłość == |
|||
==Wsiurne średniowiecze== |
|||
W myśl ustawy parlamentu z lipca [[2011]] roku, wcześniej długo, ale nieskutecznie oprotestowanej przez setki tysięcy zupełnie bezpartyjnych, a dobrze zorganizowanych i wytrwałych demonstrantów… teraz z dna morskiego wydobywane są rozległe zasoby gazu ziemnego. Tak, to te złoża, znane wcześniej, zupełnie nie wiedzieć czemu, mimo tylu zapytań i interpelacji poselskich, nietknięte w czasach minionej władzy Wolnych Greków. Szyby wydobywcze stanowią teraz własność wierzycieli. |
|||
W pierwszych wiekach średniowiecza, Grecja była częścią Bizancjum – państwa och i ech (bo resztka z Imperium Romanum). Budowali statki, gadali, budowali statki, wojowali z Turkami, Wenecjanami, Krzyżakami, Węgrami, połową Europy, Afryki i Azji, budowali statki, robili własne religie (bo są och i ech), nie potrzebowali pomocy (bo są och i ech) i tym podobne. A jak chcieli pomocy, to wszyscy się na siebie obrażali i tyle. W końcu ich podbili. |
|||
Grecy pracują wytrwale dla obcych, wcale nie strajkując. Nawet cieszą się, że znów nie są bezrobotni. Pracują rzetelnie, jako niższy personel, w nowo wybudowanych niemiecko-francuskich kompleksach turystycznych, nad niemiecko-francuskim Morzem Egejskim. Do podźwignięcia rynku pracy z pozycji leżącej, do klęczącej na kolanach, przyczynia się również grecki kapitał, powracający w tym celu z zagranicy. Wszyscy Grecy nauczyli się już języków obcych i ogólnie są ''happy''… Tylko ta woda mineralna podrożała jeszcze trzykrotnie, już dawno droższa od benzyny. |
|||
==1453–1830== |
|||
Nadeszli Turcy. Oni idąc w ślady Bizancjum wojowali, jak wcześniej, Grecy wyzwolili się dopiero w 1830, bo chcieli tak inni, a Turcy są be i fuj. |
|||
== |
== Zobacz też == |
||
* [[Filozofia starożytnej Grecji]] |
|||
Siedzieli cicho, nie było o nich słychać w Europie. |
|||
* [[Grecja]] |
|||
* [[Herodot]] |
|||
* [[Leonidas]] |
|||
* [[Sparta]] |
|||
{{przypisy}} |
|||
==1914–1945== |
|||
Przez ten czas też było cicho. Tylko w [[II wojna światowa|II wojnie światowej]] Hitler chciał spędzić wakacje w Grecji i ją podbił. |
|||
{{stopka}} |
|||
==Nowożytność== |
|||
[[Kategoria:Historia Grecji| ]] |
|||
Obecnie Grecy zajmują się pracowaniem do 3 godzin tygodniowo i wciskaniem turystom wody mineralnej(czyli z kranu) za ok 12zł za 1,5l , oraz robieniem klapek które stają w ogniu (na serio) jak się wejdzie na plaże. [[2004]] roku wygrali [[EURO 2008]]. |
|||
[[eo:historio de Grekio]] |
|||
[[Kategoria:Historia|Grecji]] |
|||
[[Kategoria:Grecja]] |
Aktualna wersja na dzień 05:38, 29 cze 2022
Ten artykuł jest niezmiernie długi i jego czytanie może spowodować liczne szkody, takie jak: strata czasu, ból palców, możliwość zepsucia się myszki, klawiatury, procesora i przypalenie drugiego dania. Upewnij się, że jesteś na siłach lub wylosuj sobie coś krótszego. |
W tym artykule konieczne są drobne poprawki. Zajmij się tym, to nie boli.
Do poprawienia: Wstęp do napisania. |
W historii państwa greckiego wyróżnia się trzy podstawowe okresy:
- czasy starożytne
- czasy pomiędzy
- czasy nowożytne
Starożytność[edytuj • edytuj kod]
Początki państwowości[edytuj • edytuj kod]
Zanim na Półwyspie Bałkańskim pojawił się pierwszy greckokształtny człowiek, świat ten zamieszkiwały prymitywne ludy, które dzieliły czas pomiędzy dojeniem krów i biciem żon. Dokładnie w okolicach III i II tysiąclecia p.n.e., po długiej wędrówce i pokonaniu wielu tysięcy rzutów kamieniem, na tereny te przywędrowała część ludów indoeuropejskich, która już z Niemcami w jednej grupie żyć nie mogła i najwcześniej straciła cierpliwość. Sami później nazwali się Achajami a zamieszkiwaną krainę – „Achaja”, której to nazwa wzięła się od słów pewnego mitu:
I zwrócił Zeus swą władczą twarz do króla i rzekł: – Hej, ty! Zbierzesz tę kupę brudasów i zmienisz w jakieś cywilizowane społeczeństwo! |
Jako że król mówił z błędami ortograficznymi, a nikt mu nie wyjaśnił zasad, nazwał krainę swoją Achaja zamiast Ahaja.
Pierwsze podboje[edytuj • edytuj kod]
No i się zaczęło. Ziarnko do ziarnka, ludź do ludzia i pierwsi Grecy zaczęli powoli przypominać homo sapiens sapiens. Pobudowali sobie miasta, nauczyli się pisać i wymyślili kilka ciekawych wynalazków, bo po prostu w tamtych czasach tak wypadało. W szczególności na Cykladach ludzie bardzo ładnie malowali na ścianach i wykonywali eleganckie kawałki sztuki nowoczesnej XX wieku naszej ery, jednak zasypał ich za tę niedorzeczność wulkan. Stąd mamy dziś wyspę Thirę, czyli Santorini[1]. Więc kultury cykladzkiej nie było po co podbijać, bo już ich nie było. Ale na położonej na południu wyspie Krecie, Kreteńczycy już dawno mieli miasta, umieli pisać i posiadali kilka ciekawych wynalazków. A to się Achajom nie spodobało. Pobudowali sobie statki, nauczyli się pływać i wymyślili przy okazji kilka ciekawych wynalazków. Po wylądowaniu na Krecie przekonali grzecznie mieszkańców, że z perspektywy sytuacji w jakiej właśnie się znaleźli, korzystniej będzie pójść na współpracę. I w ten sposób Kreta dostała się w obręb kultury mykeńskiej. Przy okazji wymyślono jeszcze kilka wynalazków.
W podobny sposób Achajowie udoskonalili swą znajomość kultury trojańskiej, w Azji Mniejszej. Najpierw udawali, że chodzi o dobro kobiety, rodziny, honor, ale potem okazało się, że jak zwykle chodziło o dobrą awanturę i pieniądze. Wojna trojańska przeszła do historii, tak więc dziś przeciętny uczeń z Ameryki wie o niej aż tyle: Grecy napadli wtedy na Turków!
Kontakty międzynarodowe[edytuj • edytuj kod]
Ówcześni Grecy mieli jednak w głowie na tyle oleju, że do potężnego Egiptu jeździli, czy raczej pływali, ale tylko na handel, po naukę, albo by zaciągnąć się tam do wojska za dobre pieniądze. Acha! I wymyślili paralotnie tacy dwaj Grecy – Dedal i Ikar. 50% tych prób aeronautycznych uwieńczone zostało sukcesem, a 50% niepowodzeniem, gdyż Ikar spadł do morza – skrzydło mu się roztegowało. Na wodzie pozostał tego duży ślad i jest to dzisiejsza wyspa Ikaria. Zresztą, aeronautyka to też jest greckie słowo, złożone z dwóch innych greckich słów i, w ogóle, znamy bardzo dużo tysięcy greckich słów w języku polskim i obcych, choć nie zawsze o tym wiemy. Ostatnio najbardziej modnymi słowami, i też greckimi, są: polityka, teatr, kryzys, ale mamy także wiele innych, jak encyklopedia, katastrofa, auto, telefon, telemarketing… Ale tu przechodzimy już do udawania Greków, bo market to nie po grecku, po grecku to byłoby „teleagora”. Agora to market, znaczy ten… sklep… no i w ten sposób świat pomieszał się na dobre. A Grecy mieszają dalej…
Czasy Imperium Romanum[edytuj • edytuj kod]
W międzyczasie niektóre ludy osiedliły się w basenie Morza Śródziemnego, a że morze ciepłe, to było miło. Rzymianie delikatnie podbili Greków, co spodobało się obu stronom. Nowi nabywcy Grecji powiedzieli tamtym, że biorą ich na wycieczkę do stolicy. Mieli sobie pospacerować po uliczkach, pooglądać posągi i spróbować pizzy. Jednak, gdy Grecy weszli już do samolotów, Rzymianie powiedzieli, że są na skraju bankructwa i przyda się im kilka rąk do zajęcia się domostwami, gdy gospodarze będą próbować sklejać koniec z końcem. Grecy nie wiedzieli, że to nie tak ten świat funkcjonuje i w rzeczywistości czyścili podłogę, opiekowali się dziećmi, gotowali, sprzątali, wykładali muzykę, medycynę i filozofię jednocześnie.
Rzymianie dalej się rozwijali.
I tak zniewoleni i niegodziwie wyzyskiwani Grecy spokojnie patrzyli, jak Ateny, w czasach cesarza Hadriana, zmieniają się w jedno z najpiękniejszych i najbogatszych miast świata. Ale podatki na rzecz państwa, zgodnie z rzymskim zwyczajem, płacili wtedy tylko rzymscy obywatele. Z tymi podatkami, zdaje się, że Grekom tak już zostało. Że kto chce, zostaje Rzymianinem, ale większość jakoś się nie kwapi.
Bizancjum[edytuj • edytuj kod]
Po zbiednieniu Rzymu, Grecja była częścią Bizancjum, a potem Grecja była całym Bizancjum, bo zmalało. Budowali statki, gadali, filozofowali, liczyli (najchętniej pieniądze), budowali statki, wojowali z Arabami i w tym celu wynaleźli ogień grecki, do dziś używany przez lewaków w trakcie greckich rozruchów. Sprzymierzali się lub walczyli z Wenecjanami, Genueńczykami, krzyżowcami, Bułgarami, połową Europy, Afryki i Azji. Dwaj Grecy z polecenia cesarza wymyślili nawet pismo słowiańskie i nauczyli Słowian z Bułgarii, Rusi i nawet Węgier posługiwać się nim. Grecy tego potem szybko żałowali, za to Bułgarzy nadali Cyrylowi i Metodemu narodowość słowiańską. Mieszkańcy Bizancjum ustalali religie i kłócili się, że te religie są nieprawdziwe. Pisali ikony i tworzyli wspaniałe mozaiki, po czym rozbijali je młotkami. Grecy bizantyjści byli tak bogaci, cwani i zarozumiali, że w stolicy – Konstantynopolu, cesarz wydał zakaz budowy domów wyższych, niż 10-kondygnacyjne. Miasto leżało wszak w strefie silnie sejsmicznej.
W 1203 Bizantyńczycy wynajęli sobie zachodnich rycerzy-najemników z IV krucjaty, zapewniając ich, że mają pieniądze na zapłatę, jednak zapłacą dopiero po wykonanej robocie. Najemnicy napracowali się, zrobili co trzeba, ale Grecy udali wtedy Greka, że mają tylko połowę umówionej wcześniej kwoty. Po pół roku czekania najemników pod murami miasta, Grecy, w ramach zapłaty, zabrali się do podpalania floty najemników. Na to najemnicy, choć generalnie Grekom ufali, postanowili sprawdzić bardzo dokładnie, czy w Konstantynopolu nie ma pieniędzy. W tym celu ograbili miasto tak doszczętnie, że nigdy nie wróciło już do dawnej świetności.
W końcu Bizantyńczyków podbił na cztery wieki sułtan turecki, który za matkę miał wykształconą Greczynkę, mówił po grecku, kochał historię, nauki, sztuki, ale przynajmniej ojca miał normalnego. Dzięki czemu Konstantynopol nigdy potem nie miał należeć już do Grecji, choć wyszło to na jaw dopiero w 1955, gdy resztę tamtejszych Greków wygnano nocnym pogromem. Tak ostatecznie zakończyło się Bizancjum. Ale w pływaniu statkami Grecy wciąż najlepsi są i mają ich najwięcej na świecie do dziś. Dopiero drugie miejsce zajmują Chińczycy… Ale chyba zajmą wkrótce pierwsze miejsce, gdyż Chiny to także stara cywilizacja. Grecy uważają, że prawie równie stara, wspaniała i mądra jak grecka!
Grecy a inne wielkie cywilizacje, prawnie tak stare i prawie tak ciekawe jak grecka[edytuj • edytuj kod]
Grecy wskazują, że oprócz chińskiej, bardzo ciekawe i prawie tak wspaniałe jak grecka były też cywilizacje:
- indyjska i perska, bo zaczerpnęły wiedzę od Aleksandra Wielkiego, który był Grekiem[3];
- egipska, bo czerpała sukcesy z korzystania z handlu z Grecją oraz starożytnym Pontem (też Grecja), zaś rozkwitła dzięki greckiej dynastii Ptolemeuszy, w egipsko-greckim mieście Aleksandrii[4];
- rzymska, bo wszystkiego uczyła się od Greków, a potem przekazała się nawet sama w ręce Greków;
- carskiej Rosji, gdyż czerpała spadek po bizantyńskiej;
- niemiecka, bo Berlin i Monachium pełne są greckich budowli, muzeów i bibliotek, a Niemcy bardzo chcieli zostać i zostali królami Grecji;
- francuska, dzięki zamieszkałym w Luwrze Nike z Samotraki i innym dziwom;
- hiszpańska, dzięki malarzowi El Greco;
- watykańska, bo powstała z prawosławnej;
- angielska, dzięki nakradzionym z Akropolu marmurom Lorda Elgina;
- amerykańska, dzięki sześciu milionom Greków, którzy wnieśli w nią wkład nowożytny;
- japońska; tu Grecy nie są tacy zupełnie pewni, jednak wskazują, że nawet wyraz kimono pochodzić od greckiego kimo, czyli śpię, a kimono to ciuch taki jakby do spania. I oczywiście cała geometria i arytmetyka grecka, bez której nie jeździłyby japońskie super-pociągi Hikkari;
- i tak dalej…
Nie wymieniają chyba tylko Inków i Izraela.
1453–1821, trochę do 1828[edytuj • edytuj kod]
Zapanowali Osmanowie. Idąc w ślady Bizancjum, wojowali, ale z początku przynajmniej byli od Greków bardziej zgodni i gospodarni. Toteż wybudowali, z pomocą dawnych, rzymskich i greckich planów, jeszcze nieco wspaniałych akweduktów i innych budowli, wartościowych dla lokalnych społeczności. Grecy też chcieli zrobić to wcześniej, nawet wiele razy koncentrowali na to środki, które jednak dostawały nagle skrzydeł i znikały. Potem Osmanie tak się zgreczyli, zrobili się tak chciwi, brutalni, że ich państwo przeraźliwie zbiedniało, zapanował głód, nie mogli już z nimi wytrzymać nawet ich poddani Grecy.
Po około czternastu nieudanych powstaniach, Grecy wyzwolili się od Turków, dzięki decydującej pomocy greckich Słowian, greckich Włochów i wielu innych (także greckich) narodowości. A że wszyscy oni byli bardzo religijnymi chrześcijanami, powstanie rozpoczęło się od wymordowania muzułmanów, mniejsza o szczegół narodowości, przeważnie też Greków i Słowian. W nagrodę Grecy-chrześcijanie wzięli sobie całe mienie i ziemię pomordowanych muzułmanów. Osmanie w podobny sposób traktowali wtedy znaczną część Greków, w pozostałych częściach państwa, było więc 1:1, mecz ten, z przerwami na wybuchy przyjaźni, trwa do dziś, wynik coraz wyższy, ostatnio bramka dla Imperium Osmańskiego padła na Cyprze, które to spotkanie prowadzili sędziowie z USA i Wielkiej Brytanii.
Zatem wszyscy ze wszystkimi prowadzili od 1821 roku radosną wojnę wyzwoleńczą, a gdy brakowało w okolicy Turków, niezwłocznie brali się za zwycięską wojnę domową, aby nie wyjść z wprawy. Wielka Brytania udzielała pomocy finansowej wszystkim stronom tych walk naraz, wyłączając jednak Turków. Dzięki temu wsparciu Grecy wyzwolili się. Sporo zawdzięczają też Grecy flotom brytyjskiej, francuskiej i angielskiej oraz brytyjskiej pożyczce. Najmniej zawdzięczają sobie samym. Ale Osmanie byli „be”, bo mieli duże imperium, które Anglia, Francja i Rosja chciałyby rozparcelować, więc pożyczek wtedy Osmanie nie dostali i przegrali.
Do 1989 roku Grecy zdołali spłacić Brytyjczykom raty pożyczek wszystkich stron, za swą wojnę wyzwoleńczo-domową. Odliczając wojny, przez 160 lat spłacali raty. Potem mieli krótką przerwę, ale teraz płacą nowe raty, nowych długów. Szkoda byłoby przecież marnować z takim mozołem nabywane doświadczenie narodowe w spłacaniu rat.
1830–1914[edytuj • edytuj kod]
Wojowali z Osmanami, jednocześnie ponownie ucząc się czytać i pisać. W wyniku wspólnej akcji swojej i podobnych im sąsiadów, w latach 1912-1913 pogonili Imperium Osmańskiemu kota, docierając z sojusznikami aż w pobliże Konstantynopola. Ukochany król wszystkich Hellenów, po 50 latach rządzenia abdykuje w chwale, w odzyskanych przez Grecję Tesalonikach, po czym, już spokojnie i bez obstawy, postanawia napić się kawy w ulicznym kafenio. Zostaje tam zastrzelony przez jednego z wdzięcznych obywateli, będącego anarchistą.
I wojna światowa[edytuj • edytuj kod]
Ponieważ w wojnach światowych zachodzi niemiła konieczność opowiedzenia się po którejś z walczących stron, połowa armii greckich, firmowana przez króla, wspiera państwa centralne, gdy druga połowa, firmowana przez zwolenników republiki, wspiera aliantów zachodnich. Oba greckie wojska niemal nie biorą przy tym udziału w walkach, zapewniając jednak aliantom szpitale i fajny wypoczynek. Wobec nadchodzącego zwycięstwa aliantów, premierem zostaje republikanin, po czym Grecja okazuje się jednym ze zwycięzców tej wojny. W wypadku zwycięstwa państw centralnych, premierem zostałby rojalista, po czym Grecja także okazałaby się jednym ze zwycięzców. W każdym przypadku, ceną uznania tego faktu był udział Greków w krucjacie przeciw bolszewickiemu antychrystowi, co Grecy, w sile czterdziestu tysięcy żołnierzy, realizowali w greckiej ludnościowo części Ukrainy, skąd powróciło dwadzieścia tysięcy.
Wojna grecko-turecka 1920-1922[edytuj • edytuj kod]
Greccy dowódcy wojskowi, namówieni przez Anglików, postanowili wypić ze swymi żołnierzami kawę w Konstantynopolu. W myśl nazewnictwa kuchni greckiej chodziło o kawę po grecku. W tym celu oddziały armii greckiej urosły nagle do 180 tysięcy, z czego większa część udała się z własnymi filiżankami w kierunku Ankary. Imperium pomógł jednak ZSRR, Anglicy także zmienili nagle zdanie, wobec czego oddziały tureckie z kurtuazyjną rewizytą, wpadły następnie na kawę do najpiękniejszego greckiego miasta – Smyrny. Od dużej ilości podgrzewanej wtedy kawy Smyrna spłonęła, a znaczną część Greków, Żydów i Ormian wymordowano. Przybysze popijają tam kawę do dziś, jednak jest to teraz kawa po turecku.
Za wycofującymi się ze wschodu Grekami do obecnej Grecji podążyło półtora miliona uchodźców greckich, żydowskich i ormiańskich, czyli niemal tylu, ilu poza samym Konstantynopolem w ogóle pozostało jeszcze przy życiu po masakrach. Okoliczności te wkrótce poważnie, choć nieoczekiwanie wpłyną na rozwój ekonomiczny obu krajów.
Okres międzywojenny[edytuj • edytuj kod]
Wskutek tej strasznej klęski Grecji, zwanej katastrofą małoazjatycką, oraz zwycięstwa Imperium Osmańskiego, w okresie międzywojennym nastąpił szybki rozwój gospodarczy zasilonej uchodźcami, przegranej gospodarki greckiej z jednoczesną długotrwałą stagnacją, uszczuplonej o owych uchodźców, zwycięskiej gospodarki tureckiej.
Od 1930 ZSRR, wyrażając wdzięczność za interwencję greckich wojsk po stronie kontrrewolucji, organizuje swym autochtonicznym Grekom nowe miejsca pracy w Kazachstanie. Nie wszyscy to przeżyją. Nieliczny dotrą jakoś do Królestwa Grecji. Dzieci lub wnuki pozostałych zostaną repatriowani do Republiki Greckiej, beztrosko funkcjonującej i bawiącej się na buzukiach, w latach 1974-2011, jako najszczęśliwszy naród Europy, czyli zanim rozparcelowano ją za długi.
W roku 1924 Grecy stwierdzają, że właściwie to nie chcą już króla. W trakcie wielkiego kryzysu gospodarczego zauważają jednak, że w czasach monarchii żyło się jednak fajniej i w 1935 zapraszają króla ponownie. W 1936 król dochodzi jednak ze swymi wojskowymi do konkluzji, że nie chce już parlamentu.
Od 1936 rządy obejmuje dyktator Joanis Metaksas. Jako ideowy faszysta, ekstremalnie militaryzuje życie społeczne i rozwija greckie fabryki broni. Tę broń dostarcza następnie hiszpańskim, komunizującym republikanom, w trakcie ich walk z innym faszystą – dyktatorem Franco. Metaksas nabywa też dla Grecji broń w Polsce, m.in. 36 nowoczesnych i dobrze wyposażonych samolotów myśliwskich PZL P-24. W nadchodzącej kampanii wrześniowej i tak mielibyśmy zbyt wiele samolotów. Te nowocześniejsze Polacy oferowali więc za granicę, do wielu krajów, także i Grecji. W ten sposób i z pozorami durnych parad, i musztry młodzieży ideowy faszysta Metaksas przygotowuje skrycie wojnę Grecji z jej sojusznikiem ideowym – Włochami. Skorzystać mieli z tego wkrótce komuniści, zgarniając gotowy, wojowniczy narybek do szeregów wyzwoleńczej, antyfaszystowskiej partyzantki ELAS.
II wojna światowa[edytuj • edytuj kod]
W przekonaniu Greków, takowa miała miejsce w latach 1941-1944. Natomiast poprzedzały ją konflikty lokalne: Niemiec z Polską, Niemiec z Francją i Niemiec z Anglią.
Mussolini zapragnął spędzić wakacje w Grecji, ale jej nie podbił. Dopiero kiedy Hitler przyłączył się do zabawy musieli się poddać, po czym ich ludność siedziała cicho przez okres najbliższych kilku miesięcy. Hitler stracił jednak na przygotowanie kampanii i jej realizację kilka cennych miesięcy, przez co nabawił się potem przeziębienia pod Moskwą, Leningradem i Stalingradem.
W Grecji stan spokoju zburzyli Brytyjczycy, wprowadzając całkowitą blokadę żywnościową okupowanej Grecji – kraju górzystego i zawsze importującego żywność, a teraz jeszcze pozbawionego, na rzecz Włoch, swej najludniejszej części – Macedonii, a na rzecz Bułgarii rolniczej prowincji Tracji. Podstępnie wykorzystali to komuniści, wyjaśniając, że przyjemniej umiera się z bronią w ręku, niż z głodu, a w ogóle to po co umierać, skoro można zwyciężać? Około półtora miliona spośród sześciomilionowej ludności wzięło wtedy udział w powszechnym ruchu oporu. Komuniści skupili wokół siebie więcej grup politycznych, czyli niemal wszystkich republikanów. Wspólna partyzantka ELAS wyzwoliła następnie dwie trzecie powierzchni kraju spod władzy okupacyjnej. Za przykładem komunistów ruszyła także partyzantka rojalistyczna. Państwa osi, wspierane przez około 32 tysiące hitlerowców greckich, musiały w Helladzie stale utrzymywać na wczasach łącznie około 290 tysięcy żołnierzy, choć głównie drugiej jakości. Tak duże sukcesy i zgodna walka demokratycznej lewicy zaniepokoiły jednak Stalina i Churchilla. Oba imperia nie życzyły sobie na Bałkanach zbyt wielu niepokornych, wolnościowych partyzantów, nie ważne czy greckich, jugosłowiańskich czy jakichkolwiek. Mocarstwa porozumiały się między sobą, a także z królem greckim Jerzym II, przeczekującym wojnę w sympatycznej Aleksandrii lub deszczowym Londynie. Do porozumienia kooptowano greckich hitlerowców. Poza układem przyjaźni pozostali jedynie Niemcy i zwalczający ich partyzanci.
Wypędzenie Niemców[edytuj • edytuj kod]
W 1943 roku oddziały włoskie przekazują swą broń greckiej, republikańskiej partyzantce ELAS. Niemcy wynagradzają za to żołnierzy włoskich internowaniem lub rozstrzelaniem. Część Włochów, podobnie jak niemal wszyscy służący w wojsku niemieckim Ślązacy, dezerterują, dołączając do partyzantów. Do najdzielniejszych włoskich partyzantów w Grecji należał m.in. filmowy, a jednak autentyk, Kapitan Corelli, wraz ze swoją mandoliną.
W 1944 roku Niemcy decydują o zakończeniu dość niespokojnego wywczasu. W szpalerze greckich flag, konwoje okupantów wycofują się z ostatnich, zajmowanych jeszcze dzielnic Aten i innych miast. Już nie strzelają do Greków, nie wysadzą w powietrze tamy maratońskiej, ani Akropolu. W zamian, wdzięczni partyzanci ELAS, nie zaatakują ich w Attyce. Mają teraz nowych najeźdźców-wyzwolicieli. Niemieccy goście, wycofując się z wczasów, część sprzętu turystycznego pozostawiają najbardziej komunistycznym spośród partyzantów. Jest to pakiet specjalny niemieckiej pomocy gospodarczej, przewidzianej dla Królestwa Grecji i zamierzających je wskrzesić aliantów zachodnich. Wkrótce Akropol zostaje zajęty przez brytyjskich komandosów, by posłużyć im do ostrzału wyzwalanych, lecz niestety niemonarchistycznych Greków. Partyzanci nie odpowiedzą w tym miejscu ogniem, gdyż jak mieliby strzelać do swego „Świętego Kamienia”? Brytyjczycy od razu przebierają w swe mundury całość byłych, hitlerowskich, greckich Batalionów Bezpieczeństwa. Polskę wyzwala w tym okresie bohaterska Armia Czerwona, serdecznie goszcząc przy tym walczących z hitlerowcami żołnierzy AK. Sytuacja obu krajów stanie się od tej chwili bardzo podobna.
Życie religijne pod okupacją[edytuj • edytuj kod]
Na dzień przed wkroczeniem wojsk niemieckich do Aten, mnisi z autonomicznego okręgu Athos wysyłają list do Adolfa Hitlera, zapewniając go o swych żarliwych modlitwach za jego sukcesy i prosząc Führera o osobistą protekcję Świętej Góry w tych niepewnych czasach. Adolf Hitler z radością wyraża zgodę. W klasztorach na Athos pomiędzy portretami wybitnych, bizantyńskich władców i fundatorów-dobroczyńców, na centralnych miejscach galerii i ołtarzyków, wieszane są portrety Adolfa. Kroniki filmowe dokumentują uśmiechniętych żołnierzy Wehrmahtu, zwiedzających klasztory i owe izby pamięci, włos z głowy mnichom z głów oczywiście nie spada, inną drogą, niż łysienia naturalnego. Poza tym nie dociera tu, panujący wtedy w okupowanej Grecji straszny głód. W roku 1944 mnisi wysyłają do Adolfa Hitlera kolejny list. Dziękują mu za dotychczasową opiekę nad klasztorami oraz niezmiernie ważne dla ludzkości dokonania i życzą dalszych zwycięstw w walce bohaterskich wojsk niemieckich z armią bolszewicką. Historycy do dziś nie są pewni: Czy było to pisane do końca na serio?
Współpraca mocarstw w sprawie ustroju dla Grecji, pod warunkiem, że monarcha i protektorat[edytuj • edytuj kod]
W 1946 roku, celem demokratycznego przeprowadzenia referendum i wyborów parlamentarnych, w Grecji aresztowano około 100 tysięcy osób. Podobnie demokratycznie przebiegło referendum i wybory do sejmu w Polsce. Po wszystkim Polska bez przeszkód mogła przyjąć upragniony przez naród komunizm, a Grecy ze wzruszeniem powrócili do tronu, jako podnóżki krewnego korony brytyjskiej.
Wyzwolenie Grecji od jej sojuszników[edytuj • edytuj kod]
Po przerwie trwającej od 1935 roku, naród nareszcie przeprowadzał wybory parlamentarne, wolne od terroru wewnętrznego oraz nacisków obcych państw[5]. Różnica poglądu na daty płynie stąd, że w 1974 wygrała prawica, a w 1981 socjaliści. Następnie socjaliści, z pomocą komunistów, zaczęli realizować w Grecji nowoczesny kapitalizm. A w przerwach, prawicowa partia Nowa Demokracja zwyciężała dzięki hasłom wyborczym prawdziwego zadbania o los uciskanego ludu i też… realizowała swój cel. Obojętnie kto rządził, następował szybki wzrost wszystkich ważnych wskaźników rozwoju gospodarki z wskaźnikiem zadłużenia zagranicznego na czele.
Gospodarka w okresie funkcjonowania Wolnego Demokratycznego Państwa Greckiego[edytuj • edytuj kod]
Do 2010 roku Grecy zajmowali się pracowaniem do trzech godzin tygodniowo i wciskaniem turystom wody za 12 zł na butelkę. Wychodziło im nawet dobrze. Rozbudowywali też flotę handlową i budownictwo, jedno i drugie głównie rękami obcych pracowników i to także szło im dobrze. W wolnych chwilach bawili się na buzukiach lub kibicowali drużynom sportowym.
Taaa… do 2001 roku były to te szczęśliwe czasy. Jeśli dwóch Greków skakało sobie do oczu, wiadomo było, że chodzi o kibiców dwóch różnych drużyn piłkarskich. Następnie obaj łapali za noże, obecni na sali Polacy rzucali się do ucieczki, a przeciwnicy… z rozmachem wbijali te sztućce we wspólny talerz z udźcem baranim, pochłaniali go, przy okazji zmieniając temat i rozpogadzając się całkowicie.
Dzięki pomyślnemu przyjęciu euro w 2002 roku ceny warzyw momentalnie wzrosły o 250-300%, wyrobów mlecznych o 50%, usługi, prąd, benzyna od razu o kilkadziesiąt procent, ale rząd i Eurostat zapewniają, że inflacja wynosi tylko 3%, zaś wprowadzenie euro w całej Europie, a więc także i w Grecji, zakończyło się ogromnym sukcesem.
W połowie 2002 roku greckie szczęki mocno orzą już ziemię, co jednak nie pomaga ani rolnictwu, ani budownictwu, ani turystyce. Zaczyna się spadanie.
W 2004 roku Grecy z powodzeniem zrealizowali jeszcze znakomite igrzyska olimpijskie. Wygrali też mistrzostwa Europy w piłce nożnej. Potem, w zetknięciu z euro-codziennością, wyczerpała się powoli ich energia pogodnego życia. Następnie przyszedł czas energii demonstracji i nowożytnego ognia greckiego…
W 2008 spłonęła ogromna ilość wspaniałych lasów greckich. Widocznie zabrakło już tych gorszych, do wypalania, pod budowę domów prywatnych. Spłonął ateński Park Narodowy Góry Parnitha. Rząd o mało przez to nie upadł, narodził się wielki ruch obywatelski, po raz pierwszy bez wierchuszki partii politycznych.
W 2008 Helleni powszechnie już udawali, że brak im forsy na spłatę zobowiązań, kredytów, inwestycji, ubezpieczeń społecznych, nawet opłat ukochanego auta, po jednym na osobę w rodzinie.
Następnie Centrum Aten przez dwa tygodnie płonął w młodzieżowych i rabunkowych rozruchach. Było paskudnie… Rozbite i wypalone przed Bożym Narodzeniem sklepy powszechnie bankrutowały. Ale cieszyły się z tego hipermarkety. Gdyż zawsze tak jest, że ktoś nie śpi, żeby spokojnie spać mógł ktoś.
Wróżba na przyszłość[edytuj • edytuj kod]
W myśl ustawy parlamentu z lipca 2011 roku, wcześniej długo, ale nieskutecznie oprotestowanej przez setki tysięcy zupełnie bezpartyjnych, a dobrze zorganizowanych i wytrwałych demonstrantów… teraz z dna morskiego wydobywane są rozległe zasoby gazu ziemnego. Tak, to te złoża, znane wcześniej, zupełnie nie wiedzieć czemu, mimo tylu zapytań i interpelacji poselskich, nietknięte w czasach minionej władzy Wolnych Greków. Szyby wydobywcze stanowią teraz własność wierzycieli.
Grecy pracują wytrwale dla obcych, wcale nie strajkując. Nawet cieszą się, że znów nie są bezrobotni. Pracują rzetelnie, jako niższy personel, w nowo wybudowanych niemiecko-francuskich kompleksach turystycznych, nad niemiecko-francuskim Morzem Egejskim. Do podźwignięcia rynku pracy z pozycji leżącej, do klęczącej na kolanach, przyczynia się również grecki kapitał, powracający w tym celu z zagranicy. Wszyscy Grecy nauczyli się już języków obcych i ogólnie są happy… Tylko ta woda mineralna podrożała jeszcze trzykrotnie, już dawno droższa od benzyny.
Zobacz też[edytuj • edytuj kod]
Przypisy
- ↑ Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych wciska nam, że to jest jakiś Santoryn
- ↑ Nie wierzysz?
- ↑ Macedonia Północna ma inne zdanie na ten temat
- ↑ Mieszkańcy Aleksandrii temu wcale nie przeczą
- ↑ Znaczy, naciski były, ale się równoważyły