Socrealizm

Szczyt finezyjności socrealizmu

Socrealizm – jedyny prawdziwy i słuszny wystrój polityczny obowiązujący na terenie całego Kraju Rad i wsi przyległych.

Geneza

Genezę powstania świetnie tłumaczy cytat tow. Malenkowa:

W ujęciu marksistowsko-leninowskim, to co typowe nie oznacza bynajmniej jakiejś średniej statystycznej. Typowość odpowiada istocie danego zjawiska społeczno-historycznego, nie jest zaś po prostu zjawiskiem najbardziej rozpowszechnionym, najczęściej się powtarzającym, powszednim. Świadome przejaskrawienie, wyostrzenie obrazu jest podkreśleniem typowości. Typowość stanowi podstawową sferę przejawiania się partyjności w sztuce realistycznej. Problem typowości jest zawsze problemem politycznym.

I wszystko jasne!

Charakterystyka

Literatura

Literatura socrealistyczna była blisko spokrewniona z gatunkiem baśni. Niektóre podobieństwa to:

• motyw walki dobra ze złem;
• występowanie czarnego charakteru, którym byli zazwyczaj stonki, Amerykanie, nacjonaliści, burżuje i syjonistyczni imperialiści;
• występowanie dobrego charakteru, którym był zazwyczaj tow. Lenin, tow. Stalin, tow. Gomułka, tow. Marks, i tak dalej;
• morał;
• Propaganda i robienie ludziom wody z mózgu. Precz z komuną!!! Forma edukacyjna;
• zwracanie się do wszystkich w drugiej osobie liczby mnogiej per Towarzysz.

Do najsławniejszych dzieł socrealistycznej literatury należy powieść Czerwony Kapturek.

Wiersze socrealistyczne miały także charakter pochwalny. Patetycznemu klimatowi dodawał smaczku temat, jakim najczęściej były ciągniki, owoce pracy ludu i dobrodziejstwa Partii.

Rzeźba i malarstwo

Wszystko zależało od funduszy. Jak partia dała, to oprócz betonu w pomnikach można było użyć stali. Nie ma się co dziwić – odkąd powstała Armia Czerwona komuniści zawsze stawiali na ilość, a nie jakość. Dzięki temu powstały takie cuda jak Pomnik Czynu Rewolucyjnego w Rzeszowie czy sarkofag w Czarnobylu. Grunt, żeby były wysokie i pasowały do miejskiej sielanki…

Sprawa miała się inaczej w malarstwie. Tutaj oprócz szarego, czarnego i białego można było używać innych kolorów. Królował zwłaszcza czerwony. Chociaż malarze nie stronili od złotego. Jednak matowość i płytkość obrazu sprawiały, iż radzieckie działa dzieła nadawały się albo na plakaty, albo na nadruki do papierów toaletowych. Pomimo tego arcydzieła powstawały nadal.

Podstawą sukcesu w socrealizmie było:

• tworzenie postaci głównej na pierwszym planie;
• postać główna musiała należeć do partii;
• postać główna musiała być na czerwonawym tle;
• postać główna musiała być w towarzystwie ludzi, którzy ją czczą;
• postać główna musiała być dwa razy wyższa, od postaci, które ją czczą;
• postać główna musiała być ubrana w mundur wojskowy;
• generalski;
• z najwyższymi odznaczeniami;
• chyba, że postać główna pracowała – wtedy postać główna była pokazywana w trudzie i w mozole, a obok niej postacie czczące ją też pracujące, ale w szczęściu.

Jeżeli spełniałeś te warunki, mogłeś liczyć na nagrodę. Jeżeli chciałeś spełniać, a nie spełniałeś, mogłeś liczyć na inną nagrodę.

Architektura

Plac Defilad, Pomnik Czynu Rewolucyjnego, Hotel Rzeszów jako socrealistyczny przykład architektury Rzeszowa. W pobliżu niewidoczny budynek sądu apelacyjnego i Urząd Marszałkowski

I tu typowość osiągnęła swoje apogeum. Tak, to właśnie w tym rodzaju został wybudowany Pałac Kultury. Budynki różniły się tylko proporcjami. Kąt prosty zalecany. Monumentalność przejawiała się w konstrukcji łatwej do mycia przez sprzątaczki. Najważniejsze cechy to:

• symetria aż do bólu;
• klockowatość;
• cała wataha małych okienek z żaluzjami;
• stosunek szerokości do wysokości był liczbą dwucyfrową. Albo na odwrót;
• kolumnada. Nie dlatego, że proletariacka, ale po prostu fajna;
• duży plac, na którym stoi pomnik ku czci klasy robotniczej, np. Plac Świętego Piotra.

Muzyka

Oj, tu to towarzysze mieli pole do popisu. Ułożyli hymn ZSRR, który jest kochany nawet przez nacjonalistów. I w zasadzie większych sukcesów to już koniec, aczkolwiek mniejszych jeszcze nie. Komuniści, jako zwolennicy alteroglobalizmu, układali pieśni ludowe, regionalne, nacjonalistyczne. Któż nie zna takich utworów jak Pust wsiegda czy Białeje rozy. Z polskiego repertuaru znamy głównie Ukochany kraj, umiłowany kraj, Czerwony autobus, bądź Na prawo most, na lewo most i piosenki prawdziwie proletariackiego zespołu Czerwone gitary. Niektórzy uważają za socrealistyczną piosenkę Czerwony sztandar, ale wszyscy wiedzą, że to imperialistyczna propaganda, albowiem słowa ułożono przed Stalinem.

Zobacz też

• Łuk Neutralności
• Pałac Kultury i Nauki
• architektura patriotyczna

HZobacz więcej artykułów w portalu o historii.