XV wiek: Różnice pomiędzy wersjami

Z Nonsensopedii, polskiej encyklopedii humoru
M (poprawki)
 
(Nie pokazano 11 wersji utworzonych przez 6 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
{{Nagłówek lat|wiek=15}}
[[Plik:Jan Matejko, Bitwa pod Grunwaldem.jpg|300px|thumb|Jedyna wygrana Polaków z Niemcami uwieczniona na malowidle.]]
[[Plik:Jan Matejko, Bitwa pod Grunwaldem.jpg|300px|thumb|Jedyna wygrana Polaków z Niemcami uwieczniona na malowidle.]]
'''XV wiek''' – okres w dziejach [[Ziemia|Ziemi]], w tym [[Polska|Polski]] między wiekami [[XIV wiek|XIV]] i [[XVI wiek|XVI]]. Ci, którzy wypłynęli w morze, wrócili dopiero w [[XVI wiek]]u, więc o ich wyczynach nie można powiedzieć zbyt wiele. [[Krzysztof Kolumb]] rozpoczął zwiedzanie [[Ameryka Środkowa|Ameryki]]. W Orleanie między tutejszymi jawnogrzesznicami odnajduje się dziewica o nazwisku Joanna D'Arc.
'''XV wiek''' – okres w dziejach [[Ziemia|Ziemi]], w tym [[Polska|Polski]] między wiekami [[XIV wiek|XIV]] i [[XVI wiek|XVI]]. Ci, którzy wypłynęli w morze, wrócili dopiero w [[XVI wiek]]u, więc o ich wyczynach nie można powiedzieć zbyt wiele. [[Krzysztof Kolumb]] rozpoczął zwiedzanie [[Ameryka Środkowa|Ameryki]]. W Orleanie między tutejszymi jawnogrzesznicami odnajduje się dziewica o nazwisku Joanna d’Arc.


== XV wiek w Polsce ==
== Ważne wydarzenia ==
{{spisnaprawo}}
* 1410 – [[Polska]] rozpoczęła importowanie mieczy z [[Niemcy|Niemiec]], co skończyło się [[Bitwa pod Grunwaldem|bitwą pod Grunwaldem]]. Wydarzenie opisano i sfilmowano, uwieczniając przy okazji zegarek Zbyszka z Bogdańca i słupy telegraficzne na polu bitwy. Korespondentem [[Gazeta Wyborcza|Gazety Wyborczej]] z pola bitwy był red. [[Henryk Sienkiewicz]].
=== 1401–1410 ===
[[Plik:Nagi miecz.png|thumb|200px|Szkic jednego z nagich mieczy, odnaleziony w kronice Jana Długosza]]
* 1404 – urodził się [[Gilles de Rais]], średniowieczna wersja Trynkiewicza.
* [[15 lipca]] 1410 – [[Polska]] rozpoczęła importowanie [[Dwa nagie miecze|nagich mieczy]] z [[Niemcy|Niemiec]], co skończyło się [[Bitwa pod Grunwaldem|bitwą pod Grunwaldem]]. Wydarzenie opisano i sfilmowano, uwieczniając przy okazji zegarek Zbyszka z Bogdańca i słupy telegraficzne na polu bitwy. Korespondentem [[Gazeta Wyborcza|Gazety Wyborczej]] z pola bitwy był red. [[Henryk Sienkiewicz]].
* [[25 lipca]] 1410 – Jagiełło zwiedził muzeum w [[Malbork]]u.


=== 1411–1420 ===
==Nauka i technika==
* [[6 stycznia]] 1412 urodziła się [[Joanna d’Arc]], francuska bohaterka narodowa.
* '''Jan Gutenberg''' otwiera pierwszy zakład kserograficzny, zwany drukarnią. Jako, że Gutenberg nie był szczupły, wynalazł również tłusty druk.
* [[2 października]] 1413 – pokojowa unia w Horodle. Rody litewskie mogły cieszyć się herbowym szlachectwem. Nadano im m.in. takie herby, jak Lis, Łabędź, Półkozic czy Wężyk. Zoo rośnie!
* '''Vasco da Gama''' płynie do [[Indie|Indii]] i dociera do nich w przeciwieństwie do Kolumba, który co prawda do Indii nie dopływa, ale jednak głęboko w to wierzy. Od tamtego czasu zwykło się mawiać, że wiara czyni cuda.
* [[1 grudnia]] 1415 – [[Jan Długosz]] zrelacjonował swoje własne narodziny w kronice.
*'''Leonardo da Vinci''' maluje [[billboard]] [[Mona Lisa]] i kilka innych, buduje również z nudów kilka obiektów. Szerzej opisano to w książce Dana Browna pt. ''Kod da Vinci''.


==Kalendarium==
=== 1421–1430 ===
* [[31 października]] 1424 urodził się [[Władysław III Warneńczyk]], król Polski.
{{spisnaprawo}}
* [[10 lipca]] 1428 – urodził się [[Święty Kaduk|Kaduk]], święty kościoła judaistycznego.
===1410===
* 1428 – zmarł [[Zawisza Czarny]], doktor psychiatra wierzący, że jest rycerzem.
* '''Wydarzenia w Polsce''': [[15 lipca]] – [[Bitwa pod Grunwaldem]].
* [[8 maja]] 1429 – odwrót wojsk angielskich po nieudanym oblężeniu <del>[[PKN Orlen|Orlenu]]</del> Orleanu.
===1412===

* '''Urodzili się''': [[6 stycznia]] – [[Joanna d'Arc]], francuska bohaterka
===1415===
=== 1431–1440 ===
* '''Urodzili się''': [[1 grudnia]] – [[Jan Długosz]], polski kronikarz
* [[30 maja]] 1431 – [[Joanna d’Arc]] spaliła się ze wstydu.
* [[1 czerwca]] 1434 zmarł [[Władysław II Jagiełło]], król Polski, właściciel dwóch nagich mieczy.
===1424===
* '''Urodzili się''': [[31 października]] – [[Władysław III Warneńczyk]], król Polski
* [[26 października]] 1440 zmarł [[Gilles de Rais]], żołnierz i ksiądz.

===1431===
=== 1441–1450 ===
* '''Zmarli''': [[30 maja]] – [[Joanna d'Arc]], francuska bohaterka
* [[10 listopada]] 1444 – podczas [[Bitwa pod Warną|bitwy pod Warną]] [[Władysław Warneńczyk]] stracił głowę dla pewnej Bułgarki.
===1434===

* '''Zmarli''': [[1 czerwca]] – [[Władysław II Jagiełło]], król Polski i Wielki Książę Litewski
===1444===
=== 1451–1460 ===
* [[25 sierpnia]] 1451 – urodził się [[Krzysztof Kolumb]]. Plotka głosi, że jest synem Warneńczyka.
* '''Zmarli''': [[10 listopada]] – [[Władysław III Warneńczyk]], król Polski
* [[15 kwietnia]] 1452 o godzinie 22:30 urodził się [[Leonardo da Vinci]], włoski miłośnik jaszczurek.
===1447===
* [[5 kwietnia]] 1453 – [[Konstantynopol]] szedł, szedł, aż w końcu upadł.
* '''Wydarzenia w Polsce''': [[Unia Polsko-Litewska|Wznowienie unii Polsko-Litewskiej]]
* 1453 – zakończyła się wybuchła [[wojna stuletnia|wojna stuszesnastoletnia]].
* 1454 – rozpoczęła się [[wojna trzynastoletnia]].
* 1455 – rozpoczęła się [[Wojna Dwóch Róż]]. Holendrzy nie rozumieją, po co bić się o róże, skoro tulipany są lepsze.
* ok. 1455 – Gutenberg wynalazł druk, by móc sprzedawać bryki do prac Cycerona.
* [[24 sierpnia]] 1456 – zakończono pierwszy druk [[Biblia|Biblii]] [[Jan Gutenberg|Gutenberga]]. Sprzedaż szła słabo, bo wiele osób wypędzało akwizytorów, każąc im bujać się z Pismem Świętym i Strażnicą.
* [[7 czerwca]] 1457 – [[Kazimierz Jagiellończyk]] rozpoczął zwiedzanie muzeum w Malborku.
* [[27 grudnia]] 1459 – urodził się [[Jan Olbracht]], król Polski znany z tego, że przedawkował [[pierniki toruńskie]].

=== 1461–1470 ===
* 1466 – Polacy i Krzyżacy zawarli pokój, by w kronikach nie poprawiać [[Wojna trzynastoletnia|wojny trzynastoletniej]] na czternastoletnią.
* [[15 lipca]] 1469 – [[wojna o krowę]]. Zginęło 300 mieszkańców i [[krowa]].


===1451===
=== 1471–1480 ===
* [[19 lutego]] 1473 – urodził się [[Mikołaj Kopernik]], astronom, producent koperku. To był zdrowy astronom!
* '''Urodzili się''': [[25 sierpnia]] – [[Krzysztof Kolumb]], europejski żeglarz i nawigator
* [[19 maja]] 1480 – [[Jan Długosz]] zapisał w kronice swój testament, po czym umarł.
===1452===
* '''Urodzili się''': [[15 kwietnia]] – [[Leonardo da Vinci]], włoski artysta
===1473===
* '''Urodzili się''': [[19 lutego]] – [[Mikołaj Kopernik]], polski astronom


===1480===
=== 1481–1490 ===
* [[9 sierpnia]] 1483 – jakiś chłopiec i biskup zaśmiali się z małego penisa Adama.
* '''Zmarli''': [[19 maja]] – [[Jan Długosz]], polski kronikarz
* [[10 listopada]] 1483 – urodził się [[Marcin Luter]], handlarz gwoździ.
===1483===
* 1485 – skończyła się [[Wojna Dwóch Róż]]. Polacy dołączyli do Holendrów twierdząc, że goździki są lepsze.
* '''Urodzili się''': [[10 listopada]] – [[Marcin Luter]], niemiecki reformator religijny
===1492===
* '''Wydarzenia na świecie''': [[Krzysztof Kolumb]] odkrył [[Bahamy]], które nazwał [[Indie|Indiami]], zwane obecnie [[Ameryka Północna|Ameryką]]. Koniec średniowiecza trwającego 1016 lat.


=== 1491–1500 ===
* [[28 czerwca]] 1491 – urodził się [[Henryk VIII Tudor]], król Anglii.
* [[27 maja]] 1492 – zmarł [[Święty Kaduk|Kaduk]], święty kościoła judaistycznego.
* [[3 sierpnia]] 1492 – [[Krzysztof Kolumb]] szukał [[Indie|Indii]], a tu zonk, znalazł drogę do Ameryki.
* [[27 sierpnia]] 1492 – [[Jan I Olbracht]] został królem Polski.
* [[28 października]] 1492 – Kolumb wystąpił u Wojewódzkiego.
* [[3 kwietnia]] 1493 – Krzysztof Kolumb został pierwszym na świecie Europejczykiem, który wrócił z Ameryki bez [[Nadwaga|nadwagi]].
* [[3 listopada]] 1493 – Krzysztof Kolumb odkrył <del>pierzynę i leżącą tam</del> [[Dominika (kraj)|Dominikę]].
* [[5 maja]] 1494 – Krzysztof Kolumb odkrył [[Jamajka|Jamajkę]], wracając stamtąd z dredami i rozszerzonymi źrenicami.
* [[7 czerwca]] 1494 – wynaleziono [[Linijka|linijkę]]. Była ona potrzebna, by podzielić [[Ameryka Południowa|Amerykę Południową]].
* [[13 maja]] 1497 – papież kazał Savonaroli się zamknąć. Savonarola przeklął papieża mówiąc, że za 500 lat karierę zrobi jego [[Tadeusz Rydzyk|następca]].
* [[20 maja]] 1498 – [[Vasco da Gama]] naprawił to, co spieprzył Kolumb – znalazł drogę do [[Indie|Indii]].
* [[1 sierpnia]] 1498 – Krzysztof Kolumb odkrył [[Inflacja|inflację]] na [[Wenezuela|Wenezueli]].
* [[26 stycznia]] 1500 – Europejczycy odkryli [[Brazylia|Brazylię]], gdzie zaśpiewali Coco Jumbo.
* [[10 sierpnia]] 1500 – Portugalczycy odwiedzili [[Król Julian|Króla Juliana]] na [[Madagaskar]]ze.
* ok. 1500 – urodził się [[Rüstem Pasza]], osmański dostojnik z czasów Sulejmana Wspaniałego.


{{oś wieków}}
{{oś wieków}}

Aktualna wersja na dzień 20:10, 22 cze 2023


Jedyna wygrana Polaków z Niemcami uwieczniona na malowidle.

XV wiek – okres w dziejach Ziemi, w tym Polski między wiekami XIV i XVI. Ci, którzy wypłynęli w morze, wrócili dopiero w XVI wieku, więc o ich wyczynach nie można powiedzieć zbyt wiele. Krzysztof Kolumb rozpoczął zwiedzanie Ameryki. W Orleanie między tutejszymi jawnogrzesznicami odnajduje się dziewica o nazwisku Joanna d’Arc.

Ważne wydarzenia[edytuj • edytuj kod]

1401–1410[edytuj • edytuj kod]

Szkic jednego z nagich mieczy, odnaleziony w kronice Jana Długosza

1411–1420[edytuj • edytuj kod]

  • 6 stycznia 1412 – urodziła się Joanna d’Arc, francuska bohaterka narodowa.
  • 2 października 1413 – pokojowa unia w Horodle. Rody litewskie mogły cieszyć się herbowym szlachectwem. Nadano im m.in. takie herby, jak Lis, Łabędź, Półkozic czy Wężyk. Zoo rośnie!
  • 1 grudnia 1415 – Jan Długosz zrelacjonował swoje własne narodziny w kronice.

1421–1430[edytuj • edytuj kod]

1431–1440[edytuj • edytuj kod]

1441–1450[edytuj • edytuj kod]

1451–1460[edytuj • edytuj kod]

1461–1470[edytuj • edytuj kod]

1471–1480[edytuj • edytuj kod]

1481–1490[edytuj • edytuj kod]

  • 9 sierpnia 1483 – jakiś chłopiec i biskup zaśmiali się z małego penisa Adama.
  • 10 listopada 1483 – urodził się Marcin Luter, handlarz gwoździ.
  • 1485 – skończyła się Wojna Dwóch Róż. Polacy dołączyli do Holendrów twierdząc, że goździki są lepsze.

1491–1500[edytuj • edytuj kod]