Awantura o kasę

Awantura o kasę

1 2 3 4 5 6

„Awantura o kasę” w wersji kościelnej

Niebieskim udzielam upomnienia za bierność w licytacji, następnym razem będzie to kara pieniężna.

Krzysiu pokazuje, kto tu rządzi

Od żony też trzeba kiedyś odpocząć.

Kapitan zielonych o niewykupieniu żony z ławki rezerwowych

Jerzy jest mężem mojej przyszłej żony.

Darek D., kapitan Arcymistrzów o swoim koledze z drużyny

– Biorę po dwieście złotych od każdej drużyny i słucham państwa!
– Żółci sto!

Żółci próbują licytować

Awantura o kasę (ur. 2002, zm. 2005, reanimowany 5 października 2024) – polsatowski teleturniej prowadzony przez najjaśniejszą gwiazdę – Krzysztofa Ibisza. Jak sama nazwa wskazuje, polega on na awanturowaniu się o pieniądze, już wtedy niezbyt duże, a teraz jeszcze mniejsze. Awanturują się cztery drużyny (trzy kolorowe – niebiescy, zieloni i żółci oraz mistrzowie – szarzy/srebrni zwycięzcy poprzedniego programu), z czego tylko jedna w obydwu etapach gry. Co ciekawe, nigdy nie ujawniono powodów zdjęcia starej edycji programu z anteny. Dowodem na to jest fakt, że w ostatnim (208) odcinku Krzyś zachęcał do wzięcia udziału w programie. Zdarzało się czasami, że w „Awanturze” występowali znajomi Ibisza z „Baru”.

Awanturnicza mafia

Tablica z kategoriami, żywcem zerżnięta z „Familiady”

Fragment ostatniego odcinka „Awantury o kasę”

Nieobliczalni żółci z Białegostoku

W programie najważniejsze są trzy osoby:

• Krzysztof Ibisz – bo bez charyzmatycznego prowadzącego, ubranego w przykrótką sutannę, żadnej awantury nie będzie.
• Natalia – podaje wszystko na tacy, używana najczęściej do przynoszenia przedmiotów przy kategoriach ciekawostki i czarna skrzynka. Osobista służąca Krzysia, nieraz przynosiła mu deskę zastępczą w zamian za tę, którą rozbijał uderzając jak oszalały młotkiem z triumfalnym okrzykiem sprzedane!
• Arbiter – nikt nigdy nie widział jego twarzy, ale czasem w programie można było usłyszeć od Krzysztofa formułkę w stylu Arbiter uznał, że…, co dowodzi że nad prowadzącym czuwa ktoś postawiony wyżej, ale to nie przeszkadza nikomu w robieniu machlojek (czyt. podpowiedzi ze strony publiczności lub przeciwnych drużyn).

Prócz tego ważne jest koło z kategoriami – na nim znajduje się 31 kategorii i to właściwie ono nadaje sens i rytm programowi. Czasem bywa kapryśne, jednak nie tak, jak Koło Fortuny. Niekiedy koło pokazywane/zamocowane było błędnie – w pierwszym etapie pokazywano koło dla etapu finałowego i odwrotnie.

Przebieg programu

Ważna liga w teleturnieju – Krzysiek i Natalia

Do studia w dźwiękach Jana Cyrki i Toby'ego Bricheno wchodzi Krzysiu. Wita się z przedstawicielami drużyn poprzez podanie ręki i powiedzenie Dobry wieczór. Rękę podaje zawsze zawodnikowi siedzącemu na lewym krańcu stołu, chociaż kapitan siedzi zawsze w środku. Witanie się z kapitanem byłoby zbyt pospolite, a to Krzysztofowi nie przystaje.
Następnie gospodarz programu podchodzi do pulpitu, przy którym zwyczajowo rozgrywa się PvP zwane jeden na jednego i wita się z telewidzami, jak zawsze mówiąc, że „Awantura o kasę” to pojedynek trzech drużyn po czterech graczy w każdej, gdzie każdy jest mocny z innej dziedziny. W trochę późniejszych odcinkach p. Ibisz zapraszał widzów do udziału w konkursie SMSowym, w którym zadaniem było odgadnięcie kwoty z czarnej skrzynki. Czasem był taki a czasem nie, więc możliwe, że budżet programu się nie zgadzał po okolicach 50-ciu odcinków. Musiały to być kilkurazowe akcje, bo później już takiej zabawy nie było i pewnie już się zgodziło wszystko.
Krzysztof prezentuje poszczególnych graczy ze wszystkich drużyn, mówiąc, czym się zajmują (choć czasami o tym zapomina) i skąd pochodzą (o tym również zdarza mu się zapomnieć). W studiu pojawia się drużyna mistrzów. Tym razem podaje rękę i mówi Dobry wieczór wszystkim czterem zawodnikom. Krzysiu jest szczęśliwy. Powiedział Dobry wieczór osiem razy w ciągu zaledwie średnio trzech minut od początku odcinka. Prowadzący przypomina, ile dotychczas wygrali mistrzowie we wszystkich swoich programach, czasem mówiąc, który to już odcinek grają jako mistrzowie. Czasami wywiązują się śmieszne dialogi, choćby z mężem przyszłej żony.
Rozpoczyna się pierwszy etap, Ibisz omawia, co się wydarzy, jak komuś uda się szczęśliwie dotrwać do końca pierwszego etapu z największą kwotą pieniędzy, po czym pokazuje swoją dobroduszność i obdarowuje każdą drużynę, pożyczając im po 5000 złotych. Potem losowana jest pierwsza kategoria, po której z reguły któraś drużyna wysuwa się na prowadzenie grając va banque po ostrej licytacji i następuje pora na reklamy.
Po reklamie pierwszy etap zostaje dograny do końca, potem Ibisz rozmawia z drużyną, która wygrała I etap i mistrzami, zwykle pytając, co o drużynie przeciwnej sądzą mistrzowie. Ostatecznie (w zależności od czasu zmarnowanego w pierwszej części teleturnieju) padają dwie, trzy lub cztery kategorie finałowe. Program znowu przerywają reklamy, po których kończy się finał i otwiera (jeśli jakieś zakupiono) czarne skrzynki, w których z reguły znajduje się 1 zł, ogórek kiszony albo Seat Ibisza Ibiza. Zwycięzcy pojawiali się w kolejnym odcinku, aby dalej wyłudzać wygrywać pieniądze. Na koniec zapraszał do wysyłania SMS-ów zgłoszeniowych i żegnał się i z nami i z tymi w studio gratulując nawet przegranej.

W zreanimowanej wersji nastąpiły zmiany. Przez inflację Krzysiu pożycza teraz 10 000 złotych na start – tylko po to, żeby teraz brać po 500 zł na start licytacji. Żeby budżet wyszedł na zero, to zwolniono zmieniono panią Natalię, która zatrudniona została tylko do kategorii Co to jest?. Jedyne, co robi, to pożycza przedmioty na czas pytania, a poza kadrem zabiera do tajnej dziupli. Dodano też drugą skrzynkę, obie zaokrąglono i przefarbowano na złoto. K. Ibisz otwiera wszystkie skrzynki sam.
Teraz w jednym odcinku mogą być jednocześnie wylicytowane dwie skrzynie – wówczas z reguły w jednej trafia się nagroda niskiego stopnia (samochód, złoto), a w drugiej – 1 zł lub ogóras – ten drugi jest nagrodą główną.
Z ww. powodu Krzysztof Ibisz nie przedstawia się i stoi za złotymi skrzynkami zamiast przy pulpicie pojedynkowym. Koło ma teraz 27 kategorii, a wylosowana jest oznaczona strzałką. W trakcie programu prowadzący zaprasza do zgłaszania się do programu przez Internet zamiast przez SMS-y.

Kategorie

Fortuna kołem Ibisza się toczy

Delikatna sugestia w postaci podwójnego wariantu podpowiedzi

Przykładowe pytanie z kategorii „Świat polityki”

• Czarna skrzynka (w zreanimowanej wersji „Złota skrzynka”) – najważniejsza i najbardziej lubiana kategoria, występująca tylko w drugim etapie. Oczywiście Krzysiu zawsze mówił „czarna skrzynia” (teraz „złota skrzynka”), gdyż zamiana nazwy miała na celu zwiększenie prestiżu jego teleturnieju. Po usłyszeniu magicznej formułki publiczność wyrażała swoje ogromne zadowolenie głośnym Oooo!. Dzięki skrzynce można było kupić zarówno najdroższe ogórki, jak i najtańsze samochody. Bywały tam różne kwoty, od złotówki wzwyż, aż do 15 000 złotych, czasem pojawiały się Harleye Davidsony. Niektóre drużyny po otrzymaniu propozycji nie do odrzucenia od producentów programu desperacko grały va banque odmawiając sobie szansy na dalszą grę. Po reanimacji postawiono na bogactwo za sprawą sztabek złota, czyli kartonu pomalowanego farbą amelinową, samochodów już nie Ibisza oraz kultowych ogórków kiszonych (tym razem, zamiast ładnie podanych na talerzyku, szczelnie zamkniętych w słoiku, żeby nie ufajdać pulpitu). Może się także trafić skuter.
• Jeden na jednego – najbardziej zaszczytna z kategorii. Nie dość, że trzeba było zostać wydelegowanym przez drużynę, to jeszcze odpowiadało się przy stanowisku, z którego Krzysiu witał telewidzów – dlatego też tego zaszczytu dostąpić mogli jedynie nieliczni. Do puli brano po 500 złotych od każdej drużyny, a więc więcej, niż przy standardowym pytaniu, ale bez przeprowadzania licytacji. Najlepsze w tym wszystkim jest to, że to zawodnicy wybierają kategorię pytania, odrzucając proponowane, więc zazwyczaj widnieje sport, piłka nożna i motoryzacja. Krótki czas na odpowiedź i specjalna modulacja głosu Krzysia owocowały licznymi durnotami kłębiącymi się w głowach graczy. Gracz jednej z drużyn w jednym z odcinków udzielił odpowiedzi, ale nie nacisnął przycisku, co wykorzystała drużyna mistrzów. Zła odpowiedź skutkowała wysłaniem pechowca na ławkę rezerwowych, gdzie „pechowi przegrani” z pojedynku modlili się o wykupienie przez swoją drużynę. Czasami, w ramach sprawiania sobie grzeczności, drużyna przeciwna mogła wykupić zawodnika zamiast tej macierzystej, jeśli była na tyle bogata i nie dość pazerna. Pojedynek z powodu inflacji odbywa się przy pulpicie z białymi, podłużnymi lampami led zamiast dwukolorowych żarówek.
• Podpowiedź – pojawia się tylko w pierwszym etapie. Powodem jej obecności był deficyt w budżecie programu, jednak dzięki niej drużyny wykrwawiały się z małej ilości pieniędzy. Nie była liczona jak pytanie, a jej zakup pomagał najczęściej drużynie najbogatszej, która kupowała ją za bezcen. Podpowiedź zawierała cztery możliwe warianty. Poza wylosowaniem jej można ją było kupić niezależnie od wylosowanej kategorii podczas zadanego pytania. Niektórzy próbowali odkupić podpowiedź od innych zespołów.
• Ciekawostki – uwielbiona i najłatwiejsza kategoria zarazem. Ilekroć padała, telewidzowie mogli domyślić się pytania, które zostanie zadane przez Krzysztofa – do czego służy ten przedmiot? Czasami też pytano o zastosowanie (sic!). W jednym z programów przedmiotem były jednorazowe kajdanki, a ich działanie zaprezentował kapitan drużyny na swoim koledze z zespołu i potrzebna była interwencja Natalii od czarnych skrzynek, która wniosła do studia obcęgi. Następczyni tej kategorii w nowej edycji nosi nazwę „Co to jest?”.
• Polskie seriale – właściwie to seriale Polsatu. Zdecydowana większość pytań dotyczyła serialu „Świat według Kiepskich”, więc była to jedna z najbardziej ulubionych kategorii. Czasami pojawiał się także Janosik i Hans Kloss, rzadziej Fala Zbrodni. W najnowszych odcinkach kategoria nosi nazwę „Seriale”, więc mogą się także pojawiać produkcje z całej reszty świata, głównie z Ameryki.
• Przysłowia – polskie sentencje, których nikt nie znał. Większość drużyn pudłowała nawet przy wzięciu podpowiedzi. Dzięki tej kategorii teleturniej uzyskał miano programu szerzącego tworzenie własnych wersji przysłów. Następczyni w nowych odcinkach ma nazwę „Przysłowia i cytaty”.
• Film polski – pytania zwykle dotyczyły aktorów grających w kiczowatych produkcjach, które przeciętny telewidz zna najczęściej tylko z tytułu i nic więcej, bo kto czyta napisy końcowe… Tej kategorii nie ma w nowej edycji.
• Film światowy – jak wyżej, tylko dotyczy całej Ziemi. W nowej edycji ta kategoria nosi nazwę „Film”.
• Geografia Polski – zwyczajowo pytano o przynależność miejscowości do danego województwa. Tak jak filmu polskiego, geografii Polski nie ma w nowej edycji.
• Geografia świata – jedna z prostszych kategorii; pytania dotyczyły głównie stolic różnych państw na świecie. Następczyni w reanimacji to „Geografia”.
• Świat polityki – trudna kategoria. Nie było dziwnym zjawiskiem usłyszenie pytania o numer buta konkretnego polityka, a w takich przypadkach najczęściej strzelano chybił-trafił. Trafienie na pytanie dotyczące bardziej znanego ludzkości wydarzenia graniczyło wręcz z cudem. W nowej edycji oprócz polityki padają pytania z zakresu biznesowo-gospodarczego, a sama kategoria to „Polityka i gospodarka”.
• Polska muzyka rozrywkowa – znajomość wszystkich kapel rockowych z XX wieku wystarczała do poprawnej odpowiedzi na pytanie. A te były różne – od przynależności konkretnego muzyka do danego zespołu, po przypomnienie sobie, kto śpiewał dany singiel czy co się działo na podstawie dat związanych z zespołem. Tej kategorii nie ma w nowej edycji.
• Światowa muzyka rozrywkowa – tutaj głównie ABBA i co bardziej znani w Polsce wykonawcy. Następczynią tej kategorii jest „Muzyka rozrywkowa”.
• Muzyka klasyczna – słuchasz rzępolenia i odpowiadasz, kto skomponował. Nudy.
• Historia Polski – chyba najśmieszniejszymi pytaniami były te o koneksje rodzinne polskich władców. Tej kategorii nie ma w nowej edycji.
• Historia powszechna – czyli daty na wyrywki. Losowość i różne typy pytań. W nowej edycji tą kategorią jest „Historia”.
• Historia sztuki – zwykle pokazywano obraz i pytano o malarza, który je popełnił. Szczęście, jeśli drużyna miała w swoim składzie byłego kustosza Luwru. Po reanimacji kategorią jest „Sztuka”.
• Sztuka kulinarna – o dziwo, z reguły to panowie walczyli zacięcie o wylicytowanie tej kategorii, a va banque można się było spodziewać po chwili od rozpoczęcia licytacji. „Kulinaria” to nowa nazwa tej kategorii.
• Motoryzacja – rzadko, a jeśli już wylosowana, to zwykle samochody, marki, modele i producenci. Bardziej właściwa nazwa dla tej kategorii to historia motoryzacji.
• Mity i dzieje starożytne – odpytywanie z treści Mitologii Parandowskiego. Podobnej kategorii nie ma w nowej edycji.
• Anatomia człowieka – nie wiedzieć czemu wydzielona z biologii. Pornografia. W nowej edycji jest to „Anatomia i medycyna”.
• Biologia – zwierzątka, roślinki, takie tam. Niepopularna przez grające drużyny.
• Piłka nożna – kategoria tajemnicza. Każdy się zastanawiał, dlaczego była odrębną kategorią od sportu.
• Sport – pytania o wszystko z wyjątkiem piłki nożnej. Nie wiedzieć, dlaczego.
• Matematyka – najbardziej różnorodne pytania – od 2+2 po rachunek różniczkowy n-tego rzędu. Totalny mienszoj.
• Rozmaitości ze świata – wymarzona kategoria dla podróżników. Czasem do studia przychodzili dziwni ludzie, grali na czymś i trzeba było zgadnąć, skąd pochodzi dany instrument. W nowej edycji są to „Rozmaitości”, a pytania mogą dotyczyć nie tylko podróżnictwa.
• Astronomia – czyli Taniec z gwiazdami.
• Fizyka – głównie fizyka prosta, np. jednostki, wielokrotności itp.
• Chemia – w tej kategorii pytania zostały przewidziane dla chemików historyków chemii.
• Filozofia i religie – jeśli pytanie nie dotyczyło chrześcijaństwa, pytano m.in. o etymologię imienia Budda czy datę rozpoczęcia islamu.
• Wędkarstwo – jeszcze w żadnym innym teleturnieju nie padło pytanie z wędkarstwa, ale w „Awanturze” musi ono być. Praktycznie w co drugim odcinku przynajmniej jeden członek drużyny wchodzącej do finału był fanatykiem wędkarstwa.
• Gramatyka i ortografia – dotyczyła znajomości podstaw języka polskiego, takich jak deklinacja nieodmiennych rzeczowników, albo pisowni miasta Chorzów. W nowej edycji nosi nazwę „Język polski”, ale część pytań można podciągnąć bardziej pod historię.
• Literatura polska – należało odgadnąć, ile ksiąg liczył „Pan Tadeusz”, albo ile powstało kompletnych części „Dziadów”. Nie ma w nowej edycji.
• Literatura światowa – to co wyżej, tylko dotyczy reszty świata. W nowej edycji jest to „Literatura”.
• Czasy współczesne – pytania dotyczą głównie znajomości Internetu.
• Popkultura – bardziej tajemnicza od czasów współczesnych.

Licytowanie pytania

Po samoistnym zatrzymaniu kręcącego się koła Krzysztof wygłaszał zebranym w studiu uczestnikom i publiczności przed teleodbiornikami niezaopatrzonymi jeszcze w dekoder DVB-T wylosowaną kategorię, akcentując niemalże wszystkie sylaby w zdaniu. Potem rzucał formułką w stylu rozpoczynam licytację, biorę po 200 (bądź 500) złotych od każdej drużyny i słucham Państwa! Czasem ową formułkę przekręcał (mówiąc …słucham badawczo), ale kto by się tym przejmował, kiedy wszyscy oczekiwali na jej zakończenie celem wydania z siebie okrzyku va banque albo krzyknięcia sumy, której przeciwnicy nie mogli przebić – szczególnie, gdy jakaś drużyna nie miała farta, wyleciała w poprzednim pytaniu i pula z tegoż pytania przechodziła do następnego pytania. Niezależnie od kategorii krzyczenie va banque przy wysokich pulach (choćby w wylosowanej kategorii drużyna byłaby bardziej zielona niż malowana trawa) stało się modne.

Teleturniej przeszedł do historii jako jeden z elementów, do którego zastosowano pierwowzór systemu VAR. W trakcie licytacji pytania lub po nim p. Ibisz gdy nie był pewny kto bardziej piskliwiej i głośniej krzyknął va banque, miał tę moc prosić Arbitra o zweryfikowanie. Czasem przyznawał jednym rację, czasem drugim, a czasem od nowa zaczynał licytację i tym samym kręcił kołem ponownie. W skrajnych przypadkach Ibisz kontynuował licytację, gdy jedna z drużyn dorzuciła kwotę zanim prowadzący za szybko walnął młotkiem licytacyjnym.

Ibisz znany był z dorzucania do puli pytania różnych kwot pieniężnych, pomagając tym samym drużynie, którą faworyzował (najczęściej mistrzów). Z reguły działo się to w ostatnim pytaniu finałowym, a dorzucona suma zawsze pozwalała przegrywającej drużynie wygrać program. Raz od niechcenia, wcale nie musząc, dorzucił w drugim pytaniu finałowym całe 3000 złotych.

Targowanie się

W programie, oprócz zdolności licytacji, bardzo ważna była zdolność do targowania się. Targować należało się w dwóch sytuacjach:

• Zakup podpowiedzi – stosowany w sytuacji braku pewności co do odpowiedzi. Zazwyczaj drużyna kupująca zaczynała od Panie Krzysztofie, chcielibyśmy kupić podpowiedź, po czym używała zwrotu Panie Krzysztofie, ale my jesteśmy biedną drużyną celem tańszego jej zakupu. Czasami zdarzało się, że podpowiedź kupowana była za wszystko, co drużyna posiadała (szczególnie przy wysokich pulach, celem zwiększenia napięcia i dramatyzmu chwili). Można było też odkupić ją od drużyny przeciwnej, co nie zdarzało się często.
• Wykupienie zawodnika – zwane też handlem ludźmi. Polegało na wykupieniu z ławki rezerwowych zawodnika, który przegrał pojedynek jeden na jednego. Ceny były kilkudziesięciokrotnie niższe od czarnorynkowych. Drużyny najczęściej nie siliły się nawet na wykupienie kolegi z zespołu, bo było im to nie na rękę, biorąc pod uwagę ich aktualny stan konta. Krzysio próbował zachęcać drużyny słynnym już tekstem ale wasz zawodnik jest bardzo cenny. Oczywiście jak w przypadku podpowiedzi, Krzysio naciąga.

Edycja studencka

W 2004 roku postanowili dać wersję studencką programu. Przez 12 odcinków (192-203) to studenci między sobą walczyli o mistrza. Krzysiu zawsze powtarzał w tej edycji, że „w ten sposób dowiemy się, które miasto ma najlepszych studentów”. Jednak nikt nigdy się tego nie dowiedział. Była również kulturalna rywalizacja trybun, gdyż „każda z drużyn przyjechała do nas wraz ze swoimi kibicami”. W większości odcinków musiało wystąpić min. 4 zawodników z Wrocławia. Na 5 ostatnich odcinków przywrócono poprzednią wersję teleturnieju.

Zobacz też

• Daję słowo
• Gra w ciemno
• Idź na całość
• Milionerzy
• Rosyjska ruletka

Linki zewnętrzne

• Zakręć kołem z 1. etapu!
• Zakręć kołem finałowym!