Krzem

Dowód na to, że człowiek również składa się z krzemu

Ten pierwiastek uratował moją karierę!

Pamela Anderson i Bill Gates o krzemie

Kto jest bez winy, niech pierwszy rzuci w nią kamieniem

Biblia o najdawniejszych zastosowaniach krzemu

Krzem – pierwiastek chemiczny, symbol Si, liczba atomowa 14. Nazwa łacińska to silicon – jakiekolwiek skojarzenia są najbardziej na miejscu. Po złocie drugi pierwiastek, który przyczynił się do wybuchu rewolucji, tym razem informatyczno-obyczajowej.

Występowanie i zastosowanie

Drugi pod względem ilości pierwiastek na Ziemi. W przemysłowych ilościach występuje w Krzemowej Dolinie i ziemi okrzemkowej – tajemniczej substancji, której nikt nie widział na oczy, choć wszyscy o niej czytali. Jak sama nazwa wskazuje, najczęściej występuje w sztucznych cyckach, a poza tym w komputerach, urządzeniach liczących i skałach. Z krzemu wytwarzane są szyby i ich pochodne – szybowce.

Właściwości fizyczne i chemiczne

Atomy tego pierwiastka jako jedyne umieją liczyć, co wykorzystano do budowy procesorów. Krzem nie rozpuszcza się w wodzie ani alkoholu – tę specyficzną właściwość wykorzystano w produkcji kieliszków do wódki; dzięki niej mniej cennego płynu wylewa się na podłogę. Na szczęście ona też najczęściej jest z krzemu, więc nic się nie zmarnuje.

Układ okresowy pierwiastków chemicznych
H wodór																		He hel
Li lit	Be beryl												B bor	C węgiel	N azot	O tlen	F fluor	Ne neon
Na sód	Mg magnez												Al glin	Si krzem	P fosfor	S siarka	Cl chlor	Ar argon
K potas	Ca wapń		Sc skand	Ti tytan	V wanad	Cr chrom	Mn mangan	Fe żelazo	Co kobalt	Ni nikiel	Cu miedź	Zn cynk	Ga gal	Ge german	As arsen	Se selen	Br brom	Kr krypton
Rb rubid	Sr stront		Y itr	Zr cyrkon	Nb niob	Mo molibden	Tc technet	Ru ruten	Rh rod	Pd pallad	Ag srebro	Cd kadm	In ind	Sn cyna	Sb antymon	Te tellur	I jod	Xe ksenon
Cs cez	Ba bar	*	Lu lutet	Hf hafn	Ta tantal	W wolfram	Re ren	Os osm	Ir iryd	Pt platyna	Au złoto	Hg rtęć	Tl tal	Pb ołów	Bi bizmut	Po polon	At astat	Rn radon
Fr frans	Ra rad	**	Lr lorens	Rf rutherford	Db dubn	Sg seaborg	Bh bohr	Hs has	Mt meitner	Ds darmsztadt	Rg roentgen	Cn kopernik	Nh nihonium	Fl flerow	Mc moscovium	Lv liwermor	Ts tennessine	Og oganesson
Uue ununennium	Ubn unbinilium
				*	La lantan	Ce cer	Pr prazeodym	Nd neodym	Pm promet	Sm samar	Eu europ	Gd gadolin	Tb terb	Dy dysproz	Ho holm	Er erb	Tm tul	Yb iterb
				**	Ac aktyn	Th tor	Pa protaktyn	U uran	Np neptun	Pu pluton	Am ameryk	Cm kiur	Bk berkel	Cf kaliforn	Es einstein	Fm ferm	Md mendelew	No nobel

Oznaczenia kolorów
metale	lantanowce	aktynowce	gazy szlachetne
niemetale	półmetale