Tlen

Tlen – pierwiastek dający życie, a nierzadko zabierający je. Nierzadko wolne rodniki niszczą nasze komórki, a dodatkowo tlen powoduje pożary, zwłaszcza lasów bronionych przez ekologów przed wycięciem. Istnieje również znana rymowanka, używana bardzo często przez naukowców, jak i nauczycieli aby wytłumaczyć dzieciom tajemnicę życia w wodzie: Pamiętaj chemiku młody, zawsze trochę tlenu jest w kropli wody. Któż z nas nie pamięta tej sentencji z własnych lekcji w szkole?

Odmiany

Tlen ma kilka odmian. Oto one:

1. O₂ – zwykły tlen (w postaci tlenku tlenu)
2. OOO - tlenian tlenu
3. OO₂ – dwutlenek tlenu
4. O₂O tlenek ditlenu
5. O₃ – jakiś tam ozon...
6. O₂O₃ – ozonek ditlenu.
7. O₂O₃O – ozonian ditlenu
8. O₂O₃O₃O₂O₃O - tlenoozonian diozonotlenoozonotlenu
9. OO₃OOO₂ –tlenoozotiantlenotlenek tlenu

Oraz w kilka rzadziej spotykanych jak:

1. O(OO)₂ – tlenotlenek tlenu
2. O – tlen-samotnik
3. O² – tlen do kwadratu, niestety występujący w śladowych ilościach
4. O_o2 – podtlenek tlenu (II)

A także bardzo łatwo tworzy związki z innymi pierwiastkami jak:

1. H₂O – kwas tlenowodorowy, potocznie zwany wodą
2. H₂OO₃ - kwas tlenowy
3. H₂OO₂ - kwas tlenawy
4. CO – najnowszy rodzaj używki określany popularnie wśród ludzi jako „czad”
5. H₂O₂ – utleniony kwas tlenowy – zabija zarazki. Na śmierć
6. HCOOO – mrówczan tlenu – idealny środek przeciwko mrówkom na działce
7. OCOOH – kwas karbotlenowy
8. N₂O - gaz rozweselający, dobry do ćpania
9. C_O2 - dwutlenek węgla, który wydychają ludzie i zwierzęta. Zbędny ludziom i zwierzętom, niezbędny roślinom, stąd fotosynteza. Ludzie i zwierzęta wymieniają go na tlen. To właśnie on jest odpowiedzialny za globalne ocieplenie, z tegoż powodu kontrolowana jest jego emisja do atmosfery, co szerzy wśród biednych państw hazard i zadłużenia u bogatych. Na szczęście kontrola dotyczy emisji z przemysłu, więc jak na razie nikt jeszcze nie zakazał nam oddychać...

Występują również związki tlenu wytwarzane sztucznie:

1. CHOOO CHOOO CHOOO – tzw. trójtlenian Św. Mikołaja. Jego recepturę znają tylko za kołem podbiegunowym. Podobno dzięki temu związkowi Święty Mikołaj jest w stanie zaliczyć obskoczyć wszystkie dzieci w jedną noc.

Spotykany jest również w nieco bardziej złożonych formach jak:

1. OoOoOoOoOoOoOoOoOoOoOoOoOoOo – dżdżownica z tlenu, popularnie występuje w opisach na Gadu-Gadu
2. Tlen (komunikator) – komunikator internetowy, nie potrzebujący jednak internetu – wiadomości przenosi tlenem atmosferycznym

I na koniec:

Z tlenem trzeba ostrożnie bo może się zapalić...

Przypisy

Układ okresowy pierwiastków chemicznych
H wodór																		He hel
Li lit	Be beryl												B bor	C węgiel	N azot	O tlen	F fluor	Ne neon
Na sód	Mg magnez												Al glin	Si krzem	P fosfor	S siarka	Cl chlor	Ar argon
K potas	Ca wapń		Sc skand	Ti tytan	V wanad	Cr chrom	Mn mangan	Fe żelazo	Co kobalt	Ni nikiel	Cu miedź	Zn cynk	Ga gal	Ge german	As arsen	Se selen	Br brom	Kr krypton
Rb rubid	Sr stront		Y itr	Zr cyrkon	Nb niob	Mo molibden	Tc technet	Ru ruten	Rh rod	Pd pallad	Ag srebro	Cd kadm	In ind	Sn cyna	Sb antymon	Te tellur	I jod	Xe ksenon
Cs cez	Ba bar	*	Lu lutet	Hf hafn	Ta tantal	W wolfram	Re ren	Os osm	Ir iryd	Pt platyna	Au złoto	Hg rtęć	Tl tal	Pb ołów	Bi bizmut	Po polon	At astat	Rn radon
Fr frans	Ra rad	**	Lr lorens	Rf rutherford	Db dubn	Sg seaborg	Bh bohr	Hs has	Mt meitner	Ds darmsztadt	Rg roentgen	Cn kopernik	Nh nihonium	Fl flerow	Mc moscovium	Lv liwermor	Ts tennessine	Og oganesson
Uue ununennium	Ubn unbinilium
				*	La lantan	Ce cer	Pr prazeodym	Nd neodym	Pm promet	Sm samar	Eu europ	Gd gadolin	Tb terb	Dy dysproz	Ho holm	Er erb	Tm tul	Yb iterb
				**	Ac aktyn	Th tor	Pa protaktyn	U uran	Np neptun	Pu pluton	Am ameryk	Cm kiur	Bk berkel	Cf kaliforn	Es einstein	Fm ferm	Md mendelew	No nobel

Oznaczenia kolorów
metale	lantanowce	aktynowce	gazy szlachetne
niemetale	półmetale