Metale

Ten artykuł dotyczy chemii. Zobacz też metalowcy.

Metale – grupa pierwiastków (nie związków), zajmująca trzy czwarte układu okresowego. Wykorzystywane głównie w przeróżnych urządzeniach elektronicznych, biżuterii, w obudowach i elementach konstrukcyjnych oraz w przemyśle, także zbrojeniowym.

Cechy rozpoznawcze

No właśnie, podobno metale w wodzie rdzewieją...

Tak, tak - uran to też metal!

Jak rozpoznać metal? O, bardzo prosto:

• Metale posiadają elektrony swobodne, a w związku z tym przewodzą prąd elektryczny;
• Są elektrododatnie;
• Tworzą związki zasadowe (czasem też kwasowe, np. H₂CrO₄);
• Mają metaliczny połysk.

Nic prostszego, prawda? Po znalezieniu kawałka czegoś, na przykład w lesie, pod ręką na pewno będziemy mieli elektrody, substraty do reakcji otrzymywania zasad, a wyjęty z ziemi przedmiot będzie błyszczał. Oto kilka uwag dla tych, którzy wyjątkowo mogą ze sobą nie nosić tychże, a którym się wydaje, że metal to takie twarde i błyszczące:

• Niektóre z nich są takie miękkie, że pod byle gównem się uginają.
• Przyjemniaczki z grupy pierwszej, na przykład potas albo rubid, w wodzie bynajmniej nie rdzewieją.
• Natomiast aktynowce, przykładowo uran i pluton są prawdziwie wybuchowe .

To jest tylko zalążek artykułu z dziedziny chemii. Jeżeli cierpisz na alkanolepsję – rozbuduj go.

Układ okresowy pierwiastków chemicznych
H wodór																		He hel
Li lit	Be beryl												B bor	C węgiel	N azot	O tlen	F fluor	Ne neon
Na sód	Mg magnez												Al glin	Si krzem	P fosfor	S siarka	Cl chlor	Ar argon
K potas	Ca wapń		Sc skand	Ti tytan	V wanad	Cr chrom	Mn mangan	Fe żelazo	Co kobalt	Ni nikiel	Cu miedź	Zn cynk	Ga gal	Ge german	As arsen	Se selen	Br brom	Kr krypton
Rb rubid	Sr stront		Y itr	Zr cyrkon	Nb niob	Mo molibden	Tc technet	Ru ruten	Rh rod	Pd pallad	Ag srebro	Cd kadm	In ind	Sn cyna	Sb antymon	Te tellur	I jod	Xe ksenon
Cs cez	Ba bar	*	Lu lutet	Hf hafn	Ta tantal	W wolfram	Re ren	Os osm	Ir iryd	Pt platyna	Au złoto	Hg rtęć	Tl tal	Pb ołów	Bi bizmut	Po polon	At astat	Rn radon
Fr frans	Ra rad	**	Lr lorens	Rf rutherford	Db dubn	Sg seaborg	Bh bohr	Hs has	Mt meitner	Ds darmsztadt	Rg roentgen	Cn kopernik	Nh nihonium	Fl flerow	Mc moscovium	Lv liwermor	Ts tennessine	Og oganesson
Uue ununennium	Ubn unbinilium
				*	La lantan	Ce cer	Pr prazeodym	Nd neodym	Pm promet	Sm samar	Eu europ	Gd gadolin	Tb terb	Dy dysproz	Ho holm	Er erb	Tm tul	Yb iterb
				**	Ac aktyn	Th tor	Pa protaktyn	U uran	Np neptun	Pu pluton	Am ameryk	Cm kiur	Bk berkel	Cf kaliforn	Es einstein	Fm ferm	Md mendelew	No nobel

Oznaczenia kolorów
metale	lantanowce	aktynowce	gazy szlachetne
niemetale	półmetale