Beryl

Ten artykuł dotyczy pierwiastka chemicznego. Zobacz też karabinek Beryl.

Kryształy berylu. Zajebiste, nie?

Beryl (Be) – czwarty pierwiastek chemiczny, sprawca szlachetności kamieni szlachetnych, choć sam do szlachty nie należy. Dlatego mimo braku znaczenia biologicznego, niezbędny jest do życia wielu wysoko ceniących się kobiet. Jego związki są silnie trujące, zatem po znalezieniu takiego na podwórku obowiązkowo umyj łapki. Jakieś kraje na pewno używały go do neutralizowania niewygodnych, ale od kiedy ceny berylu poszły w górę, taniej wychodzi arszenik.

Zastosowanie

Oprócz obecności w kamieniach szlachetnych, beryl używany jest w przemyśle jądrowym: wewnętrznym – zapewniającym ciepło i energię rodakom oraz zewnętrznym – zapewniającym jeszcze więcej ciepła i energii wrogom poprzez falę uderzeniową. Potrafi skutecznie izolować, więc jest wykorzystywany do produkcji kombinezonu Beryl w serii gier S.T.A.L.K.E.R. oraz jako izolator w narzędziach, aby elektryka prąd nie tykał. Niestety, nie sprawdził się w termosach, gdyż kawa tam przechowywana stawała się dziwnie zielona. Można go też znaleźć w najwyższej klasy zwierciadłach, w których przeglądający się wygląda jeszcze wyraźniej niż w rzeczywistości. Mało kto się w nich jednak przegląda, ponieważ umiejscowione są one na orbicie. Może dlatego obcy boją się przylecieć, myśląc, że mają za duże pryszcze niż w rzeczywistości.

Związki

Na swoje szczęście beryl jest na tyle cwany, by mieć tylko jeden izotop, co ułatwia studentom chemii życie przed sesją. Beryl możemy spotkać w ciekawych postaciach:

• OBe – tzw. związek tamponowy,
• BeBOK – potworan tlenku potasu,
• BeReK – uciekan potasu,
• BeTa – wstępna wersja tantalu,
• UBeK – radioaktywny komunian potasu,
• BeRnO – szwajcarian tlenku radonu.
• OBeReK – tańcownik potasowy
• BeHeMoTh – berylek helu molibdenku toru
• BeKAs – lotny arsenian potasu

Układ okresowy pierwiastków chemicznych
H wodór																		He hel
Li lit	Be beryl												B bor	C węgiel	N azot	O tlen	F fluor	Ne neon
Na sód	Mg magnez												Al glin	Si krzem	P fosfor	S siarka	Cl chlor	Ar argon
K potas	Ca wapń		Sc skand	Ti tytan	V wanad	Cr chrom	Mn mangan	Fe żelazo	Co kobalt	Ni nikiel	Cu miedź	Zn cynk	Ga gal	Ge german	As arsen	Se selen	Br brom	Kr krypton
Rb rubid	Sr stront		Y itr	Zr cyrkon	Nb niob	Mo molibden	Tc technet	Ru ruten	Rh rod	Pd pallad	Ag srebro	Cd kadm	In ind	Sn cyna	Sb antymon	Te tellur	I jod	Xe ksenon
Cs cez	Ba bar	*	Lu lutet	Hf hafn	Ta tantal	W wolfram	Re ren	Os osm	Ir iryd	Pt platyna	Au złoto	Hg rtęć	Tl tal	Pb ołów	Bi bizmut	Po polon	At astat	Rn radon
Fr frans	Ra rad	**	Lr lorens	Rf rutherford	Db dubn	Sg seaborg	Bh bohr	Hs has	Mt meitner	Ds darmsztadt	Rg roentgen	Cn kopernik	Nh nihonium	Fl flerow	Mc moscovium	Lv liwermor	Ts tennessine	Og oganesson
Uue ununennium	Ubn unbinilium
				*	La lantan	Ce cer	Pr prazeodym	Nd neodym	Pm promet	Sm samar	Eu europ	Gd gadolin	Tb terb	Dy dysproz	Ho holm	Er erb	Tm tul	Yb iterb
				**	Ac aktyn	Th tor	Pa protaktyn	U uran	Np neptun	Pu pluton	Am ameryk	Cm kiur	Bk berkel	Cf kaliforn	Es einstein	Fm ferm	Md mendelew	No nobel

Oznaczenia kolorów
metale	lantanowce	aktynowce	gazy szlachetne
niemetale	półmetale