Mangan: Różnice pomiędzy wersjami
Ostrzyciel (dyskusja • edycje) M (Wycofano edycje ukrytego użytkownika. Autor przywróconej wersji to Alhazred.) Znacznik: rewert |
|||
(Nie pokazano 12 wersji utworzonych przez 9 użytkowników) | |||
Linia 1: | Linia 1: | ||
[[Plik:Pan brokuł.jpg|thumb |
[[Plik:Pan brokuł.jpg|thumb|250px|Pan brokuł również zawiera mangan]] |
||
'''Mangan (Mn) |
'''Mangan''' (Mn) – dwudziesty piąty pierwiastek chemiczny, metal przejściowy, posiada 15 izotopów, ale tylko jeden z nich jest użyteczny. Jeden z pierwszych substratów, jakie uczeń poznaje na lekcjach chemii w [[gimnazjum]]. Jak znaczna większość metali, świeci się na srebrzysto. Rumieńców dodaje mu różowy połysk. Jest dość towarzyski, chętnie reaguje z innymi pierwiastkami. Rozdrobniony, może się [[ogień|hajczyć]]. |
||
== Zastosowanie == |
== Zastosowanie == |
||
Mangan dodawany jest do stali, aby była mniej stalowa, a łatwiejsza do stopienia |
Mangan dodawany jest do stali, aby była mniej stalowa, a łatwiejsza do stopienia i przy okazji twardsza. Obok [[żelazo|żelaza]] jest najczęściej występującym metalem ciężkim. Jest bardzo dokładny jeśli chodzi o przydatność człowiekowi. Jego nadmiar powoduje [[Schizofrenia bezobjawowa|schizę]] i [[Parkinson]]a. Niedobór zaś, powoduje opóźnienie psychiczne. Teraz już wiesz, dlaczego z ludźmi dookoła jest jak jest. Podaruj swoim znajomym więcej manganu. Znajdziesz go w [[herbata|herbacie]], orzechach i syropie klonowym. Nie wiem, gdzie znajdziesz ten ostatni, ale z dwoma pierwszymi nie powinno być problemu. Najbardziej znanym związkiem manganu jest [[nadmanganian potasu]]. Jego fioletowy roztwór lubi się mylić z [[denaturat|denaturatem]] ze względu na piękny, fioletowy kolor. Omyłkowe (lub celowe – mentalne przygotowanie w starciu z ciężkim [[metale|metalem]] ci nie pomoże) wypicie ma podobne skutki na początku (piecze i [[biegunka|boli brzuch]]) i na końcu ([[śmierć|umierasz]]). Poza fałszowaniem spirytusu ma dwa praktyczne zastosowania: plamienie ubrań (łatwiej zmyć plamę z [[honor|honoru]] niż z nadmanganianu) oraz jest wielkim przyjacielem [[piroman|petardorobów]] – jest to prosty do kupienia (w [[apteka|aptece]] stoi obok zwykle koło [[perhydrol|perhydrolu]]) i wydajny [[utleniacz|tlen w proszku]]. |
||
== Otrzymywanie == |
|||
⚫ | |||
[[Plik:Mangan.png|left|thumb|400px|Na skalę laboratoryjną mangan można otrzymać, bombardując mangę neutronami]] |
|||
⚫ | |||
[[pt:Manganês]] |
|||
[[Kategoria:Pierwiastki chemiczne]] |
[[Kategoria:Pierwiastki chemiczne]] |
Aktualna wersja na dzień 11:36, 12 lis 2021
Mangan (Mn) – dwudziesty piąty pierwiastek chemiczny, metal przejściowy, posiada 15 izotopów, ale tylko jeden z nich jest użyteczny. Jeden z pierwszych substratów, jakie uczeń poznaje na lekcjach chemii w gimnazjum. Jak znaczna większość metali, świeci się na srebrzysto. Rumieńców dodaje mu różowy połysk. Jest dość towarzyski, chętnie reaguje z innymi pierwiastkami. Rozdrobniony, może się hajczyć.
Zastosowanie[edytuj • edytuj kod]
Mangan dodawany jest do stali, aby była mniej stalowa, a łatwiejsza do stopienia i przy okazji twardsza. Obok żelaza jest najczęściej występującym metalem ciężkim. Jest bardzo dokładny jeśli chodzi o przydatność człowiekowi. Jego nadmiar powoduje schizę i Parkinsona. Niedobór zaś, powoduje opóźnienie psychiczne. Teraz już wiesz, dlaczego z ludźmi dookoła jest jak jest. Podaruj swoim znajomym więcej manganu. Znajdziesz go w herbacie, orzechach i syropie klonowym. Nie wiem, gdzie znajdziesz ten ostatni, ale z dwoma pierwszymi nie powinno być problemu. Najbardziej znanym związkiem manganu jest nadmanganian potasu. Jego fioletowy roztwór lubi się mylić z denaturatem ze względu na piękny, fioletowy kolor. Omyłkowe (lub celowe – mentalne przygotowanie w starciu z ciężkim metalem ci nie pomoże) wypicie ma podobne skutki na początku (piecze i boli brzuch) i na końcu (umierasz). Poza fałszowaniem spirytusu ma dwa praktyczne zastosowania: plamienie ubrań (łatwiej zmyć plamę z honoru niż z nadmanganianu) oraz jest wielkim przyjacielem petardorobów – jest to prosty do kupienia (w aptece stoi obok zwykle koło perhydrolu) i wydajny tlen w proszku.
Otrzymywanie[edytuj • edytuj kod]
Układ okresowy pierwiastków chemicznych | ||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
wodór |
hel | |||||||||||||||||
lit |
beryl |
bor |
węgiel |
azot |
tlen |
fluor |
neon | |||||||||||
sód |
magnez |
glin |
krzem |
fosfor |
siarka |
chlor |
argon | |||||||||||
potas |
wapń |
skand |
tytan |
wanad |
chrom |
mangan |
żelazo |
kobalt |
nikiel |
miedź |
cynk |
gal |
german |
arsen |
selen |
brom |
krypton | |
rubid |
stront |
itr |
cyrkon |
niob |
molibden |
technet |
ruten |
rod |
pallad |
srebro |
kadm |
ind |
cyna |
antymon |
tellur |
jod |
ksenon | |
cez |
bar |
lutet |
hafn |
tantal |
wolfram |
ren |
osm |
iryd |
platyna |
złoto |
rtęć |
tal |
ołów |
bizmut |
polon |
astat |
radon | |
frans |
rad |
lorens |
rutherford |
dubn |
seaborg |
bohr |
has |
meitner |
darmsztadt |
roentgen |
kopernik |
nihonium |
flerow |
moscovium |
liwermor |
tennessine |
oganesson | |
ununennium |
unbinilium |
|||||||||||||||||
lantan |
cer |
prazeodym |
neodym |
promet |
samar |
europ |
gadolin |
terb |
dysproz |
holm |
erb |
tul |
iterb | |||||
aktyn |
tor |
protaktyn |
uran |
neptun |
pluton |
ameryk |
kiur |
berkel |
kaliforn |
einstein |
ferm |
mendelew |
nobel |
Oznaczenia kolorów | |||
---|---|---|---|