Bułgaria: Różnice pomiędzy wersjami
M |
M (robot dodaje: hr:Bugarska usuwa: nl:Bulgarije) |
||
Linia 87: | Linia 87: | ||
[[Kategoria:Państwa Europy]] |
[[Kategoria:Państwa Europy]] |
||
[[Kategoria:Bułgaria| ]] |
[[Kategoria:Bułgaria| ]] |
||
⚫ | |||
[[cs:Bulharsko]] |
[[cs:Bulharsko]] |
||
Linia 94: | Linia 96: | ||
[[fi:Bulgaria]] |
[[fi:Bulgaria]] |
||
[[fr:Bulgarie]] |
[[fr:Bulgarie]] |
||
[[hr:Bugarska]] |
|||
[[it:Bulgaria]] |
[[it:Bulgaria]] |
||
[[ja:ブルガリア]] |
[[ja:ブルガリア]] |
||
[[nl:Bulgarije]] |
|||
[[no:Bulgaria]] |
[[no:Bulgaria]] |
||
⚫ | |||
[[ru:Болгария]] |
[[ru:Болгария]] |
||
[[zh-tw:保加利亞]] |
[[zh-tw:保加利亞]] |
Wersja z 20:43, 30 sie 2008
Ten artykuł tak beznadziejnie zredagowano, że nawet nasz rezolutny szympans w to nie wierzy. A on cierpliwym zwierzęciem jest… Do przetrząśnięcia widłami: Od działu Historia do Ekonomia włącznie jest sporo do poprawienia. Jeżeli nie potrafisz operować widłami ani redagować tekstu, zajrzyj do Kanciapy przed wzięciem się za poprawę. Jeżeli nie potrafisz uzasadnić wstawienia szablonu, nie wstawiaj go. |
Република България (pol. Bułgaria[1]) – bałkański kraj europejski. Stolicą jest Sofia (pol. Zosia).
Granice
Od południa graniczy z Turcją i Grecją, od północy z Rumunią, od zachodu z Serbią i Macedonią, a od wschodu z Morzem Czarnym.
Religia
Religią państwową jest kult śliwowicy, zwanej też rakiją. Ta druga nazwa jest używana rzadziej i głównie podczas ceremonialnych libacji.
Ustrój polityczny
Jest to kwestia ciekawa. Oficjalnie w Bułgarii rządzi car, najczęściej jednak jest on tak zajęty dbaniem o handel zagraniczny, że zdarza mu się zaniedbywać obowiązki władcy. Wtedy, teoretycznie, władzę przejmuje rząd z premierem na czele. W praktyce jednak cały ten misterny ustrój bardzo często trafia jasny szlag i w kraju zapanowuje anarchia.
W konstytucji carstwa przewidziano jednak taką ewentualność i dlatego też wprowadzono środki zaradcze, w postaci lwów krążących po ulicach i pilnujących porządku.
Historia
Początki
Jak już wspomniano, początki państwa bułgarskiego nikną w mrokach dziejów, tak mrocznych, że nawet najpotężniejsze wybielacze, zawierające do 95% chloru, nie są w stanie ich rozjaśnić. Próby poczynione z użyciem denaturatu również nie przyniosły rezultatów.
Pierwsze znane kroniki bułgarskie, spisane przez Iwana Niedojehańskiego pochodzą z roku 421 i zaczynają się od słów "Ja, poddany wpełniwypasionego chana starożytnych Bułgarów nie piszę o początkach naszego ludu, gdyż są one mroczne.".
Bułgar Kamski
Późniejsza historia na szczęście jest już o wiele jaśniejsza. Wpełniwypasiony chan, urzędujący w może nie do końca wesołym, ale za to wpełniwypasionym miasteczku Bułgar (Które, ze względu na istniejące tam manufaktury margaryny nosiło również nazwę Bułgaru Kamskiego, a obecnie jest wsią nieopodal rosyjskiego Kazania), wyruszył w 476 roku na zachód, by wziąć udział w wielkiej wyprzedaży, odbywającej się w Rzymie. Niestety, uprzedzili go barbarzyńcy, którzy mieli do rzeczonego miasta bliżej. Nie bez znaczenia była również postawa papieża Symplicjusza, który w ostatniej chwili wywindował ceny, tak że tylko Wandale i Frankowie byli w stanie cokolwiek kupić.
Poddenerwowany, ale nie załamany, chan osiedlił maruderów, przez których nie udało mu się zdążyć na wyprzedaż w dolinie Dunaju, a sam wrócił do Bułgaru. Jak się okazało, na własną zgubę - w 1223 roku Mongołowie pod wodzą Urana (Człowieka, nie greckiego boga czy planety), który z kolei był zausznikiem Czyngis-chana, przymuszeni głodem i zwabieni zapachem świeżej margaryny, najechali Bułgar, spalili go, składy margaryny splądrowali (dzięki czemu świat poznał smak margaryny Kama), a potomków chana Wpełniwypasionego kazali w rzeczonej margarynie utopić (po czym również i tę margarynę spożyli, swołocz...). Taki był koniec Bułgarii Kamskiej.
Bułgaria w średniowieczu
Schedę przejęli po niej potomkowie tych Bułgarów, których osadzono za karę nad Dunajem. W 864 roku przyjęli oni chrzest z rąk bizantyjskiego cesarza Michała III. Wedle przekazywanej z pokolenia na pokolenie legendzie ludowej, chrzest ten odbył się nie wodą, lecz rakiją, co zapoczątkowało kult tego specyficznego napoju w Bułgarii. Podstawą ekonomii naddunajskiego państwa była, podobnie jak w Bułgarze Kamskim, produkcja margaryny.
Na wieść o spaleniu Bułgaru Kamskiego przez Mongołów, Iwan II Asen przyjął (dla zmylenia przeciwnika, wiedzącego, że władca Bułgarii nazywa się chanem) tytuł cara i rozkazał spalić wszystkie znajdujące się w promieniu 500 kilometrów od stolicy manufaktury margaryny.
A takiego! Nie będzie margaryny, to Mongoły nie będą miały po co nas najeżdżać!
Pierwsze słowa cara Iwana po wydaniu rozkazu spalenia manufaktur margaryny
Ten przebiegły plan zadziałał; Mongołowie, którzy po zrobieniu w 1240 w Kijowie jesieni średniowiecza, zaczęli się zastanawiać nad kierunkiem dalszych najazdów, zadecydowali, że pozbawione margaryny państwo bułgarskie (którego zresztą, z braku słowa "chanat" w nazwie, nie mogli znaleźć na mapach) nie jest warte ich uwagi. Całą ekspansję skierowali więc na zachód i południe. Wynikiem tych wypraw było poznanie dwóch nowych przysmaków: kiełbasy i sznapsu (Którego to pierwsze beczki zdobyli pod Legnicą, jak również poznania sekretu pędzenia samogonu z daktyli (To z kolei odkryli w Bagdadzie).
Bułgarzy tymczasem, bijąc się od czasu do czasu z Grekami, dotrwali aż do wielkiego najazdu tureckiego w XV wieku. Tym razem Bułgarzy byli bezbronni - spalenie gorzelni produkujących śliwowicę nie wchodziło w rachubę z przyczyn religijnych, podobnie jak zmiana tytułu władcy. Po krótkiej, aczkolwiek heroicznej obronie, Bułgarzy zostali podporządkowiani Turcji, a ich historię ponownie pokrył mrok.
O w mordę! Tata, ale oni dają czadu!
Zapisana w kronikach olimpijskich wypowiedź Herkulesa, po ujrzeniu przez niego heroizmu bułgarskich obrońców
Czasy współczesne
Z mroków dziejów Bułgaria ponownie wyłania się po roku 1878, gdy to Rosja rozwaliła w drobny maczek wojska tureckie i pozwoliła Bułgarom
odbudować swoje państwo.
Bułgaria, Serbia, Rumunia, Grecja... A niech się cieszą!
- Car Rosji, Aleksander II ogłasza
niepodległość narodów bałkańskich.
Przez pierwszych kilka lat głównym zmartwieniem Bułgarów był wybór tytułu dla władcy. Bójki pomiędzy zwolennikami chana, cara i księcia, trwały aż do początku XX wieku, i zakończyły się zwycięstwem tych którzy woleli najkrótszy tytuł. Zwolennicy dłuższych nazw wyrzuceni zostali do Rumunii z głośnym hukiem. Przerażeni nim Rumuni zdecydowali się oddać Bułgarom sporne terytorium - Rumelię, byleby tylko nie doszło do żadnych dalszych ingerencji Bułgarii w skład ludnościowy Rumunii.
W późniejszych latach kolejni carowie odbudowywali przemysł bułgarski, zrujnowany latami okupacji tureckiej. nie zawsze odbywało się to w sposób pokojowy - podczas drugiej wojny światowej car Borys III zmuszony został do podpisania sojuszu z Hitlerem. Nie chodziło tutaj bynajmniej o sympatie polityczne - Borysowi (A ściślej, wielkiemu kombinatowi produkującemu margarynę) potrzebne były greckie oliwki, których złośliwi Helleni nie chcieli przez ponad 40 lat sprzedać. Szybka inwazja, przeprowadzona z wydatną pomocą Niemiec, zakończyła się zajęciem greckich składów oliwek w Salonikach. I uruchomieniem masowej produkcji nowego typu margaryny, nazwanego Rama na cześć Borysa Ramowicza, twórcy receptury margaryny z oliwkami.
Niestety dla Bułgarów, w 1943 roku cara Borysa w nieprzeniknionych mrokach nocy trafił jasny szlag, w wyniku czego poszedł on do piachu. Samo Carstwo natomiast, obejmujące wówczas całkiem spory obszar, oraz posiadające zamorskie kolonie na wyspach Lesbos, Chios, Rodos i Kefalonia, zostało oficjalnie nazwane Wpełniwypasionym, na cześć pierwszego chana Bułgarów, który w swej nieskończonej mądrości pozwolił im osiedlić się nad Dunajem (Mniejsza o powody tej decyzji...).
Jak na ironię, w dwa lata później na terytorium Carstwa wpadli komuniści, którzy wydatnie przyczynili się do upadku tego małego imperium, chociaż zachowali trochę litości - pozwolono Bułgarom zatrzymać zagrabione oliwki, podobnie jak recepturę margaryny Rama.
Reszta XX wieku jest dosyć mało interesująca, z braku rewolucji, buntów i zadym. Również okresy anarchii, chociaż częste, po prostu Bułgarom spowszedniały i nie są niczym nadzwyczajnym.
>>Z ostatniej chwili<<
Pierwszego stycznia 2007 roku Bułgaria została przyłączona do Unii Europejskiej. Podczas jednej z odprawianych wówczas dziękczynnych ceremonii libacyjnych doszło do rozbicia trzech butelek rakii. Do spacyfikowania zamieszek wysłano specjalny oddział Lwów Policyjnych. Walki trwają po dziś dzień.
Ludność
Bułgaria jest zamieszkiwana przez około 33,33 miliona ludzi, z których większość stanowią Bułgarzy właściwi, będący potomkami pechowców osadzonych za karę nad Dunajem. Oprócz nich kraj ten zamieszkują Grecy, Turcy, Macedończycy, Lwy Policyjne (które, ze względu na bycie na państwowym garnuszku, mają zapewnione obywatelstwo), a także niewielka grupa Mongołów, którzy w końcu, po 800 latach błądzenia, zorientowali się, gdzie leży Bułgaria i w 2005 roku spróbowali napaść na fabrykę margaryny pod Warną. Po krótkiej bitwie, w której trzy czołgi bułgarskie zostały unieruchomione przez tatarskie miny (z których najpotężniejszą było "Wystawianie języka połączone z podwójnym zezem"), Mongołowie zostali otoczeni i zmuszeni do kapitulacji. Ci, którzy przeżyli późniejsze przesłuchanie, prowadzone przez Bułgarskie Lwy Policyjne, mogli się osiedlić w podwarneńskim Tatarsku, gdzie zajmują się obecnie hodowlą oliwek.
Ekonomia
Podstawą ekonomii Bułgarii jest, jak już wiele razy wspomniano w tym tekście, produkcja i eksport margaryny. Artykuł ten, stosowany prócz celów spożywczych między innymi w lotnictwie (jako smar do silników na wodę), okrętach podwodnych (Amunicja dla miotaczy płomieni) i rzeźbiarstwie (po utwardzeniu jest minimalnie twardszy od betonu), zapewnia około 90% wpływów do skarbu Carstwa.
Zrozumiałe jest więc, dlaczego tak wielką uwagę przykłada się do produkcji i sprzedaży margaryny. Sam car Grzmocisław osobiście dogląda fabryk w Sofii, Warnie i Dupnicy, kierując się zasadą "Pańskie oko konia tuczy". Dyrektorzy tych zakładów często jako akt wdzięczności ofiarują monarsze butelkę najlepszej rakiji, którą car natychmiast wypija, po czym idzie do wicedyrektora, tak cykl się powtarza (tyle że najczęściej już ze zwyczajną siwuchą) i tak dalej, i tak dalej...
Co się dzieje po spiciu cara? Patrz rozdział "Ustrój państwa".
Przypisy